Wstęp

Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) jako oddzielną jednostkę chorobową wyodrębniło Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne w 1964 r. Pierwsze przypadki łuszczycowego zapalenia stawów w połowie XIX w. opisali Rayner (1825 r.), Cazenave (1838 r.), Devergre (1854 r.) i Gilbert (1860 r.).

Definicja

Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) jest seronegatywną spondyloartropatią zapalną, w przebiegu której zapalenie stawów zwykle współwystępuje z łuszczycą. W przebiegu choroby mogą rozwijać się zmiany pozastawowe.

Epidemiologia

Częstość występowania łuszczycowego zapalenia stawów w populacji rasy kaukaskiej wynosi 0,05-0,24%. Stwierdza się je u 6-42% chorych na łuszczycę. Częstość występowania tego zapalenia u obu płci jest podobna. Częstość występowania łuszczycy wynosi 1-3%.

Patofizjologia

Patogeneza łuszczycowego zapalenia stawów jest nieznana. Pod uwagę bierze się wpływ czynników genetycznych w powiązaniu z czynnikami immunologicznymi i środowiskowymi.

Patomechanizm

W rozwoju łuszczycowego zapalenia stawów istotną rolę odgrywają:

• wpływ genów układu HLA (HLA-B27, HLA-DR7, HLA-B17, HLA-Cw6, HLA-DR4)
• wpływ niektórych mikroorganizmów, procesów zapalnych lub urazów na zapoczątkowanie nieprawidłowej odpowiedzi limfocytów T
• te same mechanizmy, które odpowiadają za rozwój zmian skórnych w przebiegu łuszczycy
• niektóre cytokiny (TNF-α, interleukina 1β, interleukina 6, interleukina 10) powodujące proliferację synowiocytów.

Czynniki predysponujące, wyzwalające i czynniki ryzyka

Łuszczycowe zapalenie stawów często występuje rodzinnie. Zmiany skórne mogą być wywoływane przez:

• infekcje wirusowe, bakteryjne
• substancje chemiczne, m.in. leki (sole litu, β-adrenolityki, leki przeciwmalaryczne i inne)
• urazy mechaniczne
• stres.

Być może te same czynniki predysponują do rozwoju łuszczycowego zapalenia stawów. Czynnikiem wyzwalającym ŁZS jest także zakażenie HIV.

Podłoże genetyczne

Wykazano związek między łuszczycą i łuszczycowym zapaleniem stawów (ŁZS) a genami układu HLA, takimi jak HLA-Cw*0602, HLA-B13, HLA-B17 i HLA-B57. Szczególnie silny jest związek między HLA-Cw*0602 a ŁZS u chorych z łuszczycą o wczesnym początku. Z kolei antygen HLA-B27 stwierdza się u 40-50% chorych z ŁZS.

Niektóre geny spoza układu HLA, szczególnie z regionu 16q, w tym CARD15, są związane z podatnością na ŁZS. Rozwój łuszczycowego zapalenia stawów najczęściej wiąże się z polimorfizmami allelu TMF w regionach mikrosatelitarnych a, c i d (haplotyp TM...