Definicja

Kępki żółte rzekome, znane pod nazwą pseudoxanthoma elasticum, zespół Grönblad-Strandberga, zespół Dariera, zespół Grönblad-Strandberga-Touraine’a, zespół Touraine’a I lub zespół Marchesaniego-Wirza, to dziedziczna wielonarządowa choroba, w której dochodzi do zmian strukturalnych włókien elastycznych. Choroba rozwija się przede wszystkim w narządach i układach zbudowanych z tkanki łącznej bogatej we włókna elastyczne, a więc skórze, układzie krążenia, oku i niektórych częściach narządu ruchu. Kępki żółte rzekome są oznaczone w klasyfikacji chorób dziedzicznych Online Mendelian Inheritance in Man jako OMIM 177850 i OMIM 264800.

Epidemiologia

Kępki żółte rzekome są rzadką chorobą. Szacuje się, że występują u 1 osoby na 25 000-100 000. Dwukrotnie częściej chorują kobiety. Choroba występuje u wszystkich ras, najczęściej stwierdza się ją u Afrykanerów w Afryce Południowej.

Przyczyny

Defekt białka MRP6 (ABCC)

U chorych na kępki żółte rzekome dochodzi do zmian w budowie włókien elastycznych. Włókna te zbudowane są m.in. z elastyny. Choroba wywołana jest defektem białka MRP6 (multidrug resistence associated protein 6), zwanego też ABCC. Białko to uczestniczy w procesach detoksykacyjnych i nie poznano związku jego uszkodzenia z rozwojem zmian strukturalnych włókien elastycznych. Białko ABCC (MRP6) jest kodowane przez gen ABCC (ATP binding cassette subtype C number 6) znajdujący się w locus 16p13.1. Gen ten koduje białka będące przezbłonowymi transporterami, w tym białka, których zaburzenia powodują mukowiscydozę lub chorobę tangierską (wrodzona dyslipidemia). Kodowane białko występuje przede wszystkim w wątrobie i nerkach, a prawie nie stwierdza się go w narządach dotkniętych przez kępki żółte rzekome. Białko ABCC składa się z trzech fragmentów hydrofobowych, z których każdy zawiera 5 lub 6 domen przezbłonowych oraz dwa wewnątrzkomórkowe fragmenty wiążące nukleotydy. Są one niezbędne do przyłączenia ATP. Ze względu na znaczną homologię (ok. 45%) do białka MRP1 jest ono nazywane białkiem MRP6. Opisano ponad 60 mutacji genu ABCC.