Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Pulmunologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Ocena niesprawności związanej z upośledzeniem czynności układu oddechowego

Tadeusz Przybyłowski

Wstęp

Ograniczenie wydolności układu oddechowego, objawiające się często pod postacią duszności wysiłkowej, może bardzo istotnie wpływać na zdolność chorego do wykonywania codziennych czynności, aktywnego spędzania czasu i – co niezmiernie istotne – na możliwość podjęcia lub kontynuowania pracy zarobkowej. Ocena stopnia upośledzenia funkcji układu oddechowego jest zazwyczaj kilkuetapowa.

Z teoretycznego punktu widzenia do oceny stopnia zaawansowania lub postępu choroby podstawowej można wykorzystać łącznie dwa elementy – nasilenie dolegliwości (szczególnie duszności) oraz wyniki badań dodatkowych. Kolejny etap polega na ocenie wpływu upośledzenia funkcji układu oddechowego na codzienną aktywność, funkcjonowanie w społeczeństwie i możliwość zarobkowania. Dokładne udokumentowanie stopnia upośledzenia układu oddechowego może mieć istotne znaczenie dla chorych starających się o odszkodowanie lub rentę, gdyż wysokość świadczeń zależy od stopnia zaburzeń czynności układu oddechowego. Do opisania stopnia upośledzenia sprawności układu oddechowego konieczne jest stosowanie obiektywnych i powtarzalnych metod oceny układu oddechowego.

Zasady orzecznictwa

Z myślą o ujednoliceniu schematów orzeczniczych każdy kraj opracowuje własne wytyczne określania stopnia niesprawności/upośledzenia funkcji układu oddechowego. W USA zbiory takich wytycznych zaprezentowały American Thoracic Society (ATS) i American Medical Association (AMA). W Polsce podstawowym źródłem informacji na ten temat jest rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. nr 139, poz. 1328). Zasady orzekania o uszczerbku na zdrowiu reguluje natomiast rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 stycznia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. nr 234, poz. 1974).

Organizacja systemu orzekania o niepełnosprawności w Polsce

Postępowanie w przypadku orzekania o stopniu niepełnosprawności ma charakter dwuinstancyjny. Pierwszą instancją jest powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności powoływany przez starostę. Drugą instancją, odwoławczą, jest wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności powoływany przez wojewodę. Decyzja wojewódzkiego zespołu o ustaleniu stopnia niepełnosprawności jest ostateczna. Orzeczenie zespołu wojewódzkiego może zostać zaskarżone do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, a postępowanie w takich przypadkach jest wolne od opłat sądowych.