Wstęp

Obturacyjny bezdech podczas snu (OBPS) charakteryzują powtarzające się epizody zamknięcia (powodującego bezdech) lub zwężenia (powodującego spłycenie oddychania) górnych dróg oddechowych na poziomie gardła przy zachowanej ‒ a w większości przypadków zwiększonej ‒ pracy mięśni oddechowych. Epizody te najczęściej prowadzą do niedotlenienia krwi i zwykle kończą się przebudzeniami, w większości nieuświadomionymi. Zwiększenie napięcia mięśni górnych dróg oddechowych i gwałtowne otwarcie się gardła (podczas przebudzeń) powoduje wzmożoną wibrację tkanek miękkich, przejawiającą się bardzo głośnym chrapaniem w czasie przywracania oddechu.

Większość epizodów trwa 10-30 s (czasami dłużej niż minutę). Zaburzenia oddychania występują we wszystkich stadiach i fazach snu, ale częściej w stadium 1 i 2 NREM oraz fazie REM niż w stadium 3 i 4 NREM. W fazie REM bezdechy są dłuższe i prowadzą do głębszego niedotlenienia krwi. Przebudzenia powodują fragmentację snu, która odpowiada za niedobory snu głębokiego (stadium 3 i 4 NREM) i fazy REM.

Definicje

Apnea

Bezdech obturacyjny (apnea) rozpoznaje się, jeśli:

• amplituda oddychania zmniejsza się o co najmniej 90%
• epizod zatrzymania oddechu trwa ≥10 s przy zachowanej lub zwiększonej pracy mięśni oddechowych (podczas całego epizodu).

Hypopnea

Spłycenie oddychania (hypopnea) to zmniejszenie ciśnienia w jamie nosowej o ≥30% (w pomiarze za pomocą przetwornika ciśnieniowego na poziomie nozdrzy przednich), trwające co najmniej 10 s, któremu towarzyszy obniżenie saturacji (SaO₂) o ≥4% w porównaniu z okresem poprzedzającym epizod.

Typ spłycenia oddychania można określić tylko przy jednoczesnym pomiarze oceny wysiłku oddechowego którąś z wymienionych metod:

• oceny ciśnienia w przełyku
• pletyzmografii indukcyjnej
• elektromiografii przeponowej lub międzyżebrowej.

Wskaźnik AHI

Wskaźnik bezdechów i spłyceń oddychania AHI (apnea-hypopnea index) określa liczbę bezdechów i spłyceń oddychania przypadających na godzinę snu.

Przebudzenie związane z wysiłkiem oddechowym

Przebudzenie związane z wysiłkiem oddechowym (RERA – respiratory effort-related arousal) spowodowane jest narastającą pracą mięśni oddechowych lub częściowym ograniczeniem przepływu powietrza (niespełniającym kryteriów bezdechu ani spłycenia oddychania), trwającym co najmniej 10 s. Metodą z wyboru w ocenie zmian wysiłku oddechowego podczas RERA jest pomiar ciśnienia przełykowego. Alternatywnie można stosować pomiar ciśnienia w jamie nosowej oraz pletyzmografię indukcyjną.