Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Pulmunologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Obturacyjny bezdech podczas snu

Robert Pływaczewski

Wstęp

Obturacyjny bezdech podczas snu (OBPS) charakteryzują powtarzające się epizody zamknięcia (powodującego bezdech) lub zwężenia (powodującego spłycenie oddychania) górnych dróg oddechowych na poziomie gardła przy zachowanej ‒ a w większości przypadków zwiększonej ‒ pracy mięśni oddechowych. Epizody te najczęściej prowadzą do niedotlenienia krwi i zwykle kończą się przebudzeniami, w większości nieuświadomionymi. Zwiększenie napięcia mięśni górnych dróg oddechowych i gwałtowne otwarcie się gardła (podczas przebudzeń) powoduje wzmożoną wibrację tkanek miękkich, przejawiającą się bardzo głośnym chrapaniem w czasie przywracania oddechu.

Większość epizodów trwa 10-30 s (czasami dłużej niż minutę). Zaburzenia oddychania występują we wszystkich stadiach i fazach snu, ale częściej w stadium 1 i 2 NREM oraz fazie REM niż w stadium 3 i 4 NREM. W fazie REM bezdechy są dłuższe i prowadzą do głębszego niedotlenienia krwi. Przebudzenia powodują fragmentację snu, która odpowiada za niedobory snu głębokiego (stadium 3 i 4 NREM) i fazy REM.

Definicje

Apnea

Bezdech obturacyjny (apnea) rozpoznaje się, jeśli:

  • amplituda oddychania zmniejsza się o co najmniej 90%
  • epizod zatrzymania oddechu trwa ≥10 s przy zachowanej lub zwiększonej pracy mięśni oddechowych (podczas całego epizodu).

Hypopnea

Spłycenie oddychania (hypopnea) to zmniejszenie ciśnienia w jamie nosowej o ≥30% (w pomiarze za pomocą przetwornika ciśnieniowego na poziomie nozdrzy przednich), trwające co najmniej 10 s, któremu towarzyszy obniżenie saturacji (SaO2) o ≥4% w porównaniu z okresem poprzedzającym epizod.

Typ spłycenia oddychania można określić tylko przy jednoczesnym pomiarze oceny wysiłku oddechowego którąś z wymienionych metod:

  • oceny ciśnienia w przełyku
  • pletyzmografii indukcyjnej
  • elektromiografii przeponowej lub międzyżebrowej.

Wskaźnik AHI

Wskaźnik bezdechów i spłyceń oddychania AHI (apnea-hypopnea index) określa liczbę bezdechów i spłyceń oddychania przypadających na godzinę snu.

Przebudzenie związane z wysiłkiem oddechowym

Przebudzenie związane z wysiłkiem oddechowym (RERA – respiratory effort-related arousal) spowodowane jest narastającą pracą mięśni oddechowych lub częściowym ograniczeniem przepływu powietrza (niespełniającym kryteriów bezdechu ani spłycenia oddychania), trwającym co najmniej 10 s. Metodą z wyboru w ocenie zmian wysiłku oddechowego podczas RERA jest pomiar ciśnienia przełykowego. Alternatywnie można stosować pomiar ciśnienia w jamie nosowej oraz pletyzmografię indukcyjną.