Próbki krwi tętniczej do oznaczeń gazometrycznych pobierano, nakłuwając tętnicę promieniową w nadgarstku, tętnicę ramieniową w okolicy zgięcia łokciowego lub (u chorych w ciężkim stanie ogólnym hospitalizowanych na Oddziale Leczenia Stanów Astmatycznych) z kaniuli wprowadzonej do tętnicy promieniowej, w żadnym z prezentowanych przypadkow próbka krwi nie była pobierana drogą nakłucia tętnicy udowej.

W tabelach zastosowano następujące skróty:

FiO₂ – odsetek tlenu w mieszaninie wdechowej

pH – wartość pH

PaCO₂ – ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi tętniczej

PaO₂ – ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej

HCO₃ – stężenie wodorowęglanów

SaO₂ – wysycenie tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej

Aa-DO₂ – gradient pęcherzykowo-włośniczkowy dla tlenu

Analizując wyniki badania gazometrycznego krwi tętniczej u osób w starszym wieku, należy pamiętać, że wraz z wiekiem dochodzi do zmniejszenia PaO₂ zgodnie z równaniem: 109 – 0,43 × wiek (wyrażony w latach).

Częściowa niewydolność oddechowa o przewlekłym przebiegu

W tabeli 2 przedstawiono wynik badania gazometrycznego próbki krwi tętniczej 68-letniego chorego na POChP (FEV₁ 38% w.n., RV 196% w.n.) w stabilnym okresie choroby, kwalifikowanego do programu domowej tlenoterapii Do rozpoznania częściowej niewydolności oddechowej (zwanej również niewydolnością oddechową typu I lub hipoksemiczną niewydolnością oddechową) upoważnia obniżenie PaO₂ <60 mmHg.

O przewlekłym charakterze zaburzeń może świadczyć prawidłowe PaCO₂ oraz pH. Proszę zwrócić uwagę na poszerzenie gradientu pęcherzykowo-włośniczkowego dla tlenu.

Częściowa ostra niewydolność oddechowa

Tabela 3 przedstawia wynik badania gazometrycznego 38-letniej kobiety hospitalizowanej z powodu zaostrzenia astmy. Dolegliwości narastały stopniowo w ciągu około 4 godzin poprzedzających hospitalizację i wywołane zostały prawdopodobnie ekspozycją na alergeny kota i psa podczas wizyty u znajomych. Próbka krwi tętniczej pobrana została przy przyjęciu: chora w stanie ogólnym średnim, z silną dusznością (6 w skali Borga), w badaniu przedmiotowym liczne świsty i furczenia nad obydwoma polami płucnymi, liczba oddechów 20/min, tętno 116/min, tętno paradoksalne 15 mmHg, PEF 60% wartości należnej, wysycenie krwi tętniczej tlenem mierzone pulsoksymetrem – 90%.

Do rozpoznania częściowej niewydolności oddechowej upoważnia obniżenie PaO₂ <60 mmHg. Na ostry charakter zaburzeń gazometrycznych wskazuje hiperwentylacja (obniżone PaCO₂) oraz alkaloza oddechowa.

Po zastosowaniu typowego leczenia obserwowano szybką poprawę stanu ogólnego, ustępowanie zmian osłuchowych nad płucami oraz powolną normalizację ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi tętniczej.