Wstęp        

Większość badań obrazowych wykorzystywanych dziś w pulmonologii to klasyczne badania rentgenowskie oraz badania przekrojów metodą tomografii komputerowej (TK). Ich liczba systematycznie i bardzo dynamicznie rośnie od połowy lat 90. XX w. Uzupełniającą rolę odgrywa ultrasonografia (USG) oraz intensywnie rozwijające się badania metodą rezonansu magnetycznego (MR) i radioizotopowe (SPECT i PET). Angiografię tętnic płucnych, stosowaną niegdyś w diagnostyce zatorowości płucnej lub w celu identyfikacji źródeł krwawienia, wykorzystuje się dziś sporadycznie, najczęściej do monitorowania zabiegów terapeutycznych związanych z udrażnianiem lub embolizacją naczyń. Jej miejsce zajmuje dziś czułe, swoiste i łatwo dostępne badanie angio-TK wykonywane na aparatach wielorzędowych.

Radiografia

Radiografię stosuje się w medycynie od ponad stu lat. Mimo upływu czasu i dynamicznego rozwoju innych technik obrazowania badanie radiograficzne nadal odgrywa kluczową rolę w pulmonologii.

Badany obiekt umieszczany jest między źródłem promieniowania a detektorem. Wiązka promieniowania elektromagnetycznego o częstotliwości rentgenowskiej (długość fali około 0,1 nm) pozwala na uzyskanie obrazu gęstości tkanek. Obraz ten po odpowiednim wzmocnieniu utrwala się na kliszy fotograficznej, a w przypadku radiografii cyfrowej zapisuje w pamięci komputera.  

Projekcje badania RTG klatki piersiowej

Radiogram stanowi sumacyjny obraz pochłaniania promieniowania przez tkanki. W badaniu układu oddechowego najczęściej stosuje się dwie projekcje: tylno-przednią i boczną. Rzadziej korzysta się z projekcji skośnej, ułatwiającej uwidocznienie otorbionego płynu lub cieni rzutujących na struktury śródpiersia i kości. Rzadko stosuje się także projekcje na szczyty płuc, kiedyś powszechnie stosowane w diagnostyce gruźlicy (tzw. projekcja Przybylskiego, pozwalająca na uzyskanie obrazu szczytów płuc bez nakładającego się obrazu struktur kostnych obręczy barkowej).

Zdjęcia tomograficzne

Właściwie nie wykonuje się już zdjęć tomograficznych. Dzięki zsynchronizowanemu przeciwbieżnemu ruchowi lampy rentgenowskiej i kasety z filmem pozwalały one na lokalizację zmian ogniskowych trudnych do identyfikacji na zdjęciach sumacyjnych (obraz tkanek poza wybraną warstwą zacierał się). Technikę tę zastąpiła tomografia komputerowa.        

Zalety i wady klasycznej radiografii rentgenowskiej

Radiografia ma największą wartość diagnostyczną w badaniu narządów o dużej (w stosunku do otoczenia) różnicy gęstości i liczby atomowej pierwiastków składowych. Przekłada się to na różnice w pochłanianiu promieniowania (tkanki miękkie i narządy po...