Definicja

Dysfunkcja fałdów głosowych (VCD – vocal cord dysfunction) nazywana jest także dyskinezą krtani, sztuczną astmą lub stridorem Münchausena. Definicja choroby z 1983 r. mówi, że jest to zaburzenie funkcji krtani z towarzyszącą dusznością krtaniową. Stan ten wywołuje niewystarczające odwiedzenie fałdów głosowych, powodujące zamknięcie głośni w trakcie wdechu lub w trakcie wdechu i wydechu. W badaniu stwierdza się przywiedzenie fałdów głosowych w przednim odcinku strun głosowych (charakterystyczna jest przerwa w tylnej części głośni).

Laryngospazm jest wzmożoną reakcją zamknięcia głośni na skutek działania szkodliwych czynników w okolicy nadgłośniowej i głośni. Reakcja zamknięcia szpary głośni jest naturalnym procesem ochronnym dróg oddechowych, jednak w przypadku laryngospazmu utrzymuje się dłużej niż działanie czynnika szkodliwego. Może być np. powikłaniem po usunięciu rurki intubacyjnej. Laryngospazm może wywołać ostrą duszność wymagającą interwencji chirurgicznej. Fałdy głosowe, inaczej niż w dysfunkcji fałdów głosowych, są przywiedzione na całej długości.

Patofizjologia

Etiologia dysfunkcji fałdów głosowych nie jest znana. Przypuszcza się, że znaczenie mogą mieć zaburzenia neurologiczne i refluks żołądkowo-przełykowy. Atak duszności wywołują te same czynniki, które indukują stan astmatyczny (np. zimne powietrze, dym tytoniowy, środki czyszczące, wysiłek lub stres).

Choroba dotyczy głównie młodych kobiet między 20 a 30 r.ż., często z zaburzeniami emocjonalnymi lub psychicznymi w wywiadzie. Szczególne znaczenie dla rozwoju dysfunkcji fałdów głosowych wydaje się mieć depresja, choroby somatyczne i zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. U sportowców z dysfunkcją fałdów głosowych opisywano współwystępującą depresję, lęk i dążenie do perfekcji. Z powodu trudności diagnostycznych nie można dokładnie określić częstości występowania choroby. Przyjmuje się, że dysfunkcja fałdów głosowych występuje u nawet 40% pacjentów leczonych z powodu astmy.

Objawy

Ataki duszności występują głównie w ciągu dnia, nigdy w czasie snu. Charakteryzują się nagłym początkiem i końcem. Objawy kliniczne to: