Wstęp

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to zaproponowana w 1964 r. nazwa zespołu klinicznego, w którym współistnieją cechy przewlekłego zapalenia oskrzeli i rozedmy płuc, różnie nasilone u poszczególnych chorych. Głównym wyróżnikiem POChP, zaakcentowanym zresztą w nazwie choroby, jest ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe, będące wynikiem rozlanego zwężenia oskrzeli lub utraty sprężystości płuc. Ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe łatwo można potwierdzić badaniem spirometrycznym.

POChP jest jedną z najczęstszych chorób przewlekłych. Trwa kilkadziesiąt lat. Wyróżnia się cztery okresy POChP – w każdym zaleca się odmienne postępowanie lecznicze.

Szybki postęp diagnostyki i leczenia, a także trwające od wielu lat wysiłki na rzecz rozpowszechnienia prozdrowotnego stylu życia zaowocowały zmniejszeniem chorobowości i umieralności z powodu wielu chorób. Najłatwiej jest to zauważalne w chorobach sercowo-naczyniowych, głównej przyczynie zgonów w krajach rozwiniętych. Na tym tle POChP jest ciągle chorobą „rozwojową”. Liczba zgonów z powodu POChP na świecie stale rośnie (obecnie wynosi około 3 mln rocznie) i będzie nadal rosła z powodu coraz większego rozpowszechnienia palenia tytoniu w krajach południowo-wschodniej Azji. W Polsce odsetek osób palących papierosy i wysoka umieralność z powodu POChP jest duży (jeden z największych w Europie). Rozwiązaniem tego problemu może być szybkie ograniczenie nałogu palenia.

Definicje

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest chorobą, której można zapobiegać i którą można leczyć, cechującą się niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Ograniczenie to zazwyczaj postępuje i jest związane z nieprawidłową reakcją zapalną płuc na szkodliwe gazy i pyły (najczęściej dym tytoniowy). Chociaż POChP toczy się głównie w płucach, ma również poważne następstwa ogólnoustrojowe.

Przewlekłe zapalenie oskrzeli (PZO)

Podstawą rozpoznania PZO jest przewlekły kaszel (suchy lub ze skąpym odkrztuszaniem śluzowej wydzieliny), trwający co najmniej trzy miesiące w roku, przez przynajmniej dwa kolejne lata, gdy wykluczono inne przyczyny przewlekłego kaszlu.

Rozedma

Istotą rozedmy są zmiany w budowie płuc polegające na trwałym nierównomiernym powiększeniu przestrzeni powietrznych położonych obwodowo od oskrzelika końcowego, przebiegające ze zniszczeniem ścian pęcherzyków płucnych, bez wyraźnych cech włóknienia.