Ocena pulmonologiczna a zabiegi chirurgiczne
Józef Kozak
Wstęp
Przedoperacyjna ocena pacjenta powinna być obiektywna i kompleksowa. W miarę możliwości należy ustalić rodzaj i technikę zabiegu. Trzeba też określić zakres opieki okołooperacyjnej w celu zminimalizowania powikłań i osiągnięcia oczekiwanych wyników leczenia. Częstość powikłań płucnych po zabiegu operacyjnym zależy od rodzaju interwencji, ogólnego stanu chorego oraz stanu układu oddechowego i waha się od 0,3 do 50% (średnio 4-9%).
Największy wpływ na pooperacyjną czynność układu oddechowego mają interwencje chirurgiczne w obrębie klatki piersiowej (operacje płuc, serca, przełyku) i nadbrzusza. Określenie stanu czynnościowego układu oddechowego i jego rezerw jest istotnym czynnikiem oceny ryzyka rozwoju pooperacyjnych powikłań oddechowych.
Ocena ryzyka ze strony układu krążenia u chorego z chorobą płuc
Układ krążenia i układ oddechowy są ściśle powiązane. Przewlekłe choroby układu oddechowego wpływają negatywnie na układ krążenia, wywołując dysfunkcję prawej komory i umiarkowane nadciśnienie płucne. Pogłębiają również chorobę niedokrwienną serca i wywołują arytmie.
Wskazania do pogłębionej diagnostyki
Przyjmuje się, że u 30% osób kwalifikowanych do operacji płucnej występują czynniki ryzyka powikłań sercowych, a u 5% z nich dochodzi do pooperacyjnych powikłań kardiologicznych (najczęściej zaostrzeń choroby niedokrwiennej serca i zaburzeń rytmu serca). Diagnostyki wymaga:
- niestabilna choroba wieńcowa
- przebyty zawał serca
- zastoinowa niewydolność serca
- niewydolność nerek
- zły stan ogólny.
Czynniki te zmuszają do przeprowadzenia testów nieinwazyjnych (EKG, USG, próba wysiłkowa) lub inwazyjnych (koronarografia).
Zapobieganie powikłaniom
Prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań można zmniejszyć, wykonując rewaskularyzację naczyń wieńcowych (angioplastyka naczyń wieńcowych, pomosty aortalno-wieńcowe). Metody te wymagają jednak przyjmowania leków przeciwzakrzepowych, które należy odstawić (lub zamienić na heparyny drobnocząsteczkowe) na 5-7 dni przed operacją płucną. Ponownie można je przyjmować, gdy ryzyko krwawienia pooperacyjnego stanie się znikome (zwykle nie wcześniej niż po 24 godzinach od operacji).
Zaburzenia rytmu po operacjach torakochirurgicznych
Najczęstszymi zaburzeniami rytmu po operacjach torakochirurgicznych są niemiarowości nadkomorowe. Czynnikami ryzyka są: wiek, rozległa resekcja płuc, guz śródpiersia, mała pojemność dyfuzyjna płuc dla tlenku węgla (DLCO).
Premedykacja pacjenta z chorobami układu oddechowego
Przed premedykacją, aby zapobiec interakcjom, należy ustalić, jakie leki przyjmuje pacjent, a także czy jest nadwrażliwy na leki (metamizol, NLPZ). Umiarkowana sedacja lekami krótkodziałającmi jest stosowana podczas indukcji do intubacji. Chorym z...