Fizjologia dojrzewania płciowego
Tomasz E. Romer
WSTĘP
Dojrzewanie płciowe jest rozwojem wtórnych cech płciowych z towarzyszącymi zmianami budowy ciała i psychiki. Proces ten jest wyrazem przygotowania do funkcji rozrodczych i rodzicielskich. Przejście z okresu dzieciństwa do pełnej dojrzałości płciowej trwa średnio 3-6 lat. Okres dojrzewania jest ostatnim etapem różnicowania płci.
ZMIANY BUDOWY CIAŁA W OKRESIE DOJRZEWANIA PŁCIOWEGO
POCZĄTEK POKWITANIA
Początek dojrzewania objawia się najczęściej:
- u dziewcząt – pojawieniem się tkanki gruczołowej w okolicy obwódki sutka (telarche)
- u chłopców – powiększeniem jąder (do >3 ml).
Proces ten charakteryzuje się dużą zmiennością osobniczą. Pierwsze objawy dojrzewania pojawiają się między 8 a 13 r.ż. u dziewcząt i między 9 a 14 r.ż. u chłopców. Ten zakres przyjęto za prawidłowy na podstawie badań statystycznych.
ROZWÓJ NARZĄDÓW PŁCIOWYCH
Do objawów dojrzewania należy m.in. rozwój (anatomiczny i funkcjonalny) wewnętrznych i zewnętrznych narządów płciowych, któremu towarzyszy przebarwienie skóry i rozwój owłosienia płciowego.
System oceny drugorzędowych cech płciowych wg Tannera
Prosty i powszechny sposób oceny stopnia rozwoju płciowego u dziewcząt i chłopców opiera się na ocenie rozwoju owłosienia płciowego (u obu płci), gruczołów piersiowych (u dziewcząt) i zewnętrznych narządów płciowych (u chłopców). System ten wyróżn...