Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Kardiologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Pierwotne nadciśnienie tętnicze

Zbigniew Gaciong, Bartosz Symonides

Wstęp

Według danych World Health Organization (WHO) nadciśnienie tętnicze jest największym globalnym zagrożeniem zdrowotnym. Liczba chorych rośnie szybciej niż populacja naszego globu, co sprawia, że odsetek osób z nadciśnieniem tętniczym stale się zwiększa i w 2025 r. ich liczba osiągnie 1,56 mld, co stanowić będzie 29% dorosłej populacji.

Nadciśnienie tętnicze to choroba, której można zapobiegać i której skuteczne leczenie zmniejsza ryzyko patologicznych zmian narządowych oraz powikłań klinicznych. Szacuje się, że liczba zgonów, których można uniknąć dzięki właściwej terapii hipotensyjnej, sięga w Polsce nawet kilkunastu tysięcy rocznie. W celu optymalizacji postępowania w nadciśnieniu tętniczym od lat publikuje się odpowiednie zalecenia. Rozdział ten opiera się na wytycznych European Society of Hypertension oraz European Society of Cardiology (ESH/ESC) z 2007 r. (uwzględnia modyfikację z jesieni 2009 r.) oraz na wspólnym stanowisku Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego oraz Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce.

Definicja

Pod pojęciem nadciśnienia tętniczego rozumie się stale utrzymujące się nieprawidłowo wysokie ciśnienie tętnicze, zwiększające ryzyko powikłań:

  • choroby niedokrwiennej serca i jej następstw
  • udaru mózgu
  • przewlekłej choroby nerek.

Granica prawidłowego ciśnienia tętniczego

Ponieważ rozkład ciśnienia tętniczego w populacji ma charakter normalny, nie sposób zatem jednoznacznie wyznaczyć granicznej wartości prawidłowego ciśnienia tętniczego. Przyjęto, że nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, gdy w czasie dwóch kolejnych pomiarów wartość ciśnienia skurczowego wynosi co najmniej 140 mmHg lub rozkurczowego co najmniej 90 mmHg. W badaniach epidemiologicznych dowiedziono jednak, że prawdopodobieństwo choroby wieńcowej czy udaru zwiększa się już przy wartościach >115/75 mmHg, a zależność między ryzykiem powikłań a wartością ciśnienia tętniczego ma charakter ciągły. Dlatego klasyfikacja nadciśnienia tętniczego jest arbitralna (tab. 1), a graniczna wartość ciśnienia tętniczego, będąca wskazaniem do rozpoczęcia terapii, jest zmienna i zależy od globalnego ryzyka.

Izolowane nadciśnienie skurczowe

Wartość ciśnienia tętniczego zwiększa się z wiekiem. Od 50 r.ż. wzrostowi ciśnienia skurczowego towarzyszy jednak stopniowe zmniejszanie się ciśnienia rozkurczowego (zjawisko to jest wyrazem patologicznych zmian w układzie krążenia i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem powikłań). Dlatego u osób w podeszłym wieku częściej niż u młodszych rozpoznaje się izolowane nadciśnienie skurczowe.