Wstęp

Ostre zespoły aortalne to grupa dynamicznie przebiegających schorzeń, obejmująca ostre rozwarstwienie aorty, wrzód drążący i krwiak śródścienny.

Charakteryzuje się wysoką śmiertelnością i dużą liczbą powikłań, zwłaszcza jeśli zostanie rozpoznana zbyt późno. Objawy mogą sugerować niedokrwienie mięśnia sercowego. Podstawą rozpoznania jest uważny wywiad i dokładne badanie przedmiotowe. Celem diagnostyki jest potwierdzenie rozpoznania oraz sprecyzowanie, w którym segmencie aorty toczy się proces patologiczny.

W przypadku zmian w aorcie wstępującej leczeniem z wyboru jest zabieg operacyjny. Natomiast w większości przypadków zmian w aorcie zstępującej leczenie jest zachowawcze lub wewnątrznaczyniowe. Pacjenci po ostrym zespole aortalnym wymagają stałej opieki lekarskiej i regularnych badań obrazowych aorty, umożliwia to bowiem wczesne wykrycie odległych powikłań.

Ze względu na rzadkie występowanie i dynamiczny przebieg ostrych zespołów aortalnych brakuje poświęconych temu zagadnieniu randomizowanych badań klinicznych. Największy jest wieloośrodkowy rejestr IRAD (International Registry of Acute Aortic Dissection), który objął 464 pacjentów leczonych w 12 ośrodkach referencyjnych w USA, Europie, Japonii i Izraelu.

Definicje

Ostry zespół aortalny

Ostry zespół aortalny to grupa schorzeń, która obejmuje:

• klasyczne rozwarstwienie aorty
• krwiak śródścienny
• wrzód drążący.

Rozwarstwienie aorty

Rozwarstwienie aorty charakteryzuje się pęknięciem błony wewnętrznej, przez które krew dostaje się między zewnętrzną i wewnętrzną warstwę błony środkowej, wytwarzając kanał fałszywy.

Krwiak śródścienny

Krwiak śródścienny to wariant klasycznego rozwarstwienia, w którym nie stwierdza się wrót rozwarstwienia. Kanał fałszywy powstaje w wyniku krwawienia do błony środkowej aorty i nie ma połączenia z kanałem prawdziwym. W części przypadków krwiak śródścienny przechodzi w klasyczne rozwarstwienie aorty.

Wrzód drążący

Wrzód drążący polega na penetracji owrzodzenia miażdżycowego przez błonę wewnętrzną w głąb błony środkowej. Owrzodzenie może być pojedyncze lub mnogie. Zazwyczaj owrzodzeniu towarzyszy różnej wielkości krwiak. Wrzód drążący może ewoluować w stronę krwiaka śródściennego lub klasycznego rozwarstwienia.

Epidemiologia

Częstość występowania rozwarstwienia aorty jest trudna do określenia, bo wielu chorych umiera przed dotarciem do lekarza lub nie zostaje zdiagnozowanych (ryc. 1). Szacuje się, że roczna częstość nowych zachorowań wynosi 2,6-3,5 na 100 tys., co w P...