Wstęp

Monitorowanie EKG metodą Holtera służy do ciągłej rejestracji sygnału elektrokardiograficznego przez 24 godziny lub dłużej. Rejestracja zapisu nie przeszkadza w zwykłej codziennej aktywności, można więc powiązać zmiany w EKG z aktywnością pacjenta lub objawami, np. kołataniem serca, omdleniami, osłabieniem, bólem w klatce piersiowej itd. Prawdopodobieństwo odnalezienia nieprawidłowości w EKG jest o wiele większe, gdy zapis jest monitorowany przez 24 godziny niż podczas standardowego badania, w którym czynność elektryczną serca rejestruje się średnio zaledwie minutę (a 24-godzinna rejestracja EKG obejmuje około 100 tys. ewolucji rytmu serca). Niektóre nieprawidłowości mogą zaś pojawić się tylko w określonych okolicznościach, np. podczas snu, wysiłku, stresu.

Pierwszej prezentacji metody dokonano w 1961 r. Rozwój techniczny w ostatnim półwieczu zaowocował:

• zmniejszeniem wagi rejestratora (z 40 kg do <100 g)
• zwiększeniem z jednego do dwunastu liczby odprowadzeń, chociaż standardowo najczęściej stosuje się trzy
• wydłużeniem rejestracji nawet do kilkunastu dni
• zastąpieniem rejestracji analogowej technikami cyfrowymi
• poprawieniem efektywności i algorytmów analizy zapisów – dzięki zastosowaniu komputerów odbywa się ona szybciej
• rozszerzeniem możliwości analizy zapisu EKG m.in. o ocenę działania stymulatorów serca, ocenę zmienności rytmu zatokowego, turbulencji rytmu zatokowego, odstępu QT, późnych potencjałów, badań bezdechu sennego
• wprowadzeniem rozwiązań sieciowych umożliwiających przesyłanie zapisów do ośrodków, w których są analizowane, z możliwością archiwizowania zapisów.
  
  

Wykorzystanie sieci komputerowych do przesyłania danych pozwala na szerokie stosowanie 24-godzinnej rejestracji EKG metodą Holtera w gabinetach lekarzy pierwszego kontaktu, poradniach internistycznych i szpitalach niezatrudniających fachowców specjalizujących się w ocenie zapisów holterowskich. Przesłanie 24-godzinnego zapisu EKG do ośrodka referencyjnego pozwala na wiarygodną interpretację badania i znacznie zwiększa jakość oceny. Jedynym istotnym ograniczeniem jest nierefundowanie tych badań przez NFZ.

Wskazania

Podział wskazań do badania holterowskiego według ACC/AHA z 1999 r. (dokument nie był od tego czasu aktualizowany) przedstawiają tabele 1-6. Wskazania do rejestracji EKG metodą Holtera można podzielić na:

• diagnostyczne (przy podejrzeniu zaburzeń rytmu, przewodzenia i niedokrwienia)
• związane z oceną:
  • farmakoterapii (np. ocena skuteczności kontroli częstości rytmu serca u pacjenta z migotaniem przedsionków)
  • po zabiegach ablacji migotania przedsionków i innych arytmii
  • funkcjonowania urządzeń wszczepialnych (stymulatorów i kardiowerterów-defibrylatorów)
• prognostyczne:
  • ocena rokowania na podstawie analizy zmienności rytmu, występowania arytmii, zmian odcinka ST i QT, oceny zmienności rytmu zatokowego (HRV) i turbulencji rytmu zatokowego (HRT) jako uzupełnienie standardowej oceny ryzyka nagłego zgonu sercowego (stosowane przede wszystkim w badaniach naukowych).