Budowa aparatu aortalnego

Jednostkę funkcjonalną aortalnego aparatu zastawkowego stanowią nie tylko płatki zastawki aortalnej, ale także pierścień aortalny, zatoki aortalne (Valsalvy) oraz połączenie zatokowo-aortalne (sinotubular junction) (ryc. 1).

Droga odpływu lewej komory nie stanowi per se elementu aparatu aortalnego, jednak jej kształt i wymiary odgrywają bardzo istotną rolę przy planowaniu zabiegu kardiochirurgicznego. Bardzo istotne, że tuż poniżej części błoniastej przegrody międzykomorowej zlokalizowany jest pęczek Hisa, którego uszkodzenie w następstwie interwencji chirurgicznej może doprowadzić do całkowitego bloku przedsionkowo-komorowego.

Pierścień aortalny jest włóknistą strukturą spajającą część mięśniową i błoniastą przegrody międzykomorowej oraz podstawę przedniego płatka zastawki mitralnej z płatkami zastawki aortalnej i zatokami aortalnymi (ciągłość mitralno-aortalna).

Do pierścienia aortalnego przyczepiają się trzy płatki zastawki aortalnej, nazywające się tak samo jak odpowiadające im zatoki aortalne: prawy, lewy i niewieńcowy. W prawej i lewej zatoce aortalnej znajdują się ujścia odpowiednich tętnic wieńcowych. Płatki mają kształt półksiężycowaty, a miejsce ich styku określa się terminem komisur. Komisury zlokalizowane są tuż poniżej połączenia zatokowo-aortalnego. Ze względu na sąsiedztwo komisur kształt i średnica tego połączenia odgrywają istotną rolę w prawidłowej koaptacji płatków aortalnych.

Czynność zastawki aortalnej

Płatki zastawki aortalnej otwierają się i zamykają pod wpływem:

• zmian gradientu ciśnień między lewą komorą a aortą
• zmian geometrii początkowego odcinka aorty wstępującej i zawirowań krwi w zatokach aortalnych (stąd próby odtwarzana ich kształtu w bardziej zaawansowanych technikach operacyjnych).
  
  

Zachowanie odpowiednich relacji między poszczególnymi elementami aortalnego aparatu zastawkowego odgrywa istotną rolę w utrzymaniu szczelności zastawki, a dokładna znajomość anatomii jest niezbędna przy szczegółowym planowaniu operacji naprawczych.

Definicja

Niedomykalność aortalna spowodowana jest dysfunkcją zastawki aortalnej, w następstwie której krew w rozkurczu cofa się z aorty do lewej komory. Ostra niedomykalność aortalna to hemodynamicznie istotna nagła niedomykalność wcześniej całkowicie szczelnej zastawki. Krew cofa się do lewej komory niepoddanej wcześniej zwiększonemu obciążeniu objętościowemu. W niedomykalności przewlekłej długotrwała nieszczelność zastawki prowadzi do przeciążenia objętościowego lewej komory i jej stopniowej przebudowy.