Definicje

Definicja Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) w nowych wytycznych z 2008 r. definiuje niewydolność serca jako zespół kliniczny, w którym stwierdza się typowe objawy:

• podmiotowe:
  • duszność w spoczynku lub w czasie wysiłku
  • zmęczenie
  • obrzęki kończyn
• przedmiotowe:
  • tachykardia
  • tachypnoe
  • zastój nad płucami
  • wysięk w opłucnej
  • poszerzone żyły szyjne
  • obrzęki obwodowe
  • powiększenie wątroby.
    
    

Warunkiem rozpoznania niewydolności serca jest stwierdzenie nieprawidłowej budowy lub nieprawidłowej czynności serca, potwierdzonej w badaniu echokardiograficznym, radiologicznym (powiększona sylwetka serca), przedmiotowym (rytm cwałowy) lub laboratoryjnym (podwyższone stężenie peptydów natriuretycznych). Dobra odpowiedź kliniczna na klasyczne leczenie niewydolności serca nie wystarcza do rozpoznania choroby, ale często jest pomocna.

Definicja Poole’a-Wilsona

Jedną z trafniejszych definicji niewydolności serca sformułował Poole-Wilson: „zespół kliniczny spowodowany upośledzeniem czynności serca, rozpoznawany na podstawie określonego wzorca odpowiedzi hemodynamicznej, nerkowej, neuronalnej oraz hormonalnej”.

Definicja National Institutes of Health

Dość powszechna jest również definicja przyjęta w 1994 r. przez National Institutes of Health w USA, która mówi, że niewydolność serca rozpoznajemy w dwóch sytuacjach:

• gdy zaburzona funkcja serca powoduje niedostateczny przepływ krwi w stosunku do zapotrzebowania metabolicznego tkanek organizmu
• gdy przepływ krwi odpowiadający zapotrzebowaniu metabolicznemu organizmu jest możliwy, jednak dokonuje się kosztem podwyższonego ciśnienia napełniania komór; do niewydolności serca dochodzi, jeśli upośledzone jest napełnianie lub kurczliwość i opróżnianie serca z krwi.
  
  

Nie wystarczy rozpoznać niewydolność serca – zawsze należy się starać ustalić jej przyczynę, ponieważ implikuje to sposób terapii.

Epidemiologia

Częstość występowania niewydolności serca zależy od wieku. Wśród dorosłych w Europie i Ameryce Północnej wynosi ona 2–3%, w grupie 45-55-latków – ok. 0,7%, ale gwałtownie wzrasta (do 10%) w grupie 70- i 80-latków. Średni wiek chorych z niewydolnością serca w krajach rozwiniętych wynosi 75 lat.

Zapadalność na niewydolność serca była przedmiotem niewielu badań. Można przyjąć, że w Europie wynosi ok. 0,2-0,5/1000 osobolat w grupie <50 r.ż. i wzrasta z wiekiem; w grupie >80 r.ż. wynosi 10-20/1000 osobolat.

Dane z USA

Z najbardziej aktualnych danych epidemiologicznych z USA wynika, że na niewydolność serca choruje tam >5 mln osób. Rocznie przybywa ok. 550 000 nowych przypadków, a liczba hospitalizacji z powodu tej choroby stale rośnie i przekracza 1 mln/rok. Ge...