Wstęp

Ostatnia dekada XX w. to okres fascynacji niewątpliwymi osiągnięciami kardiologii interwencyjnej, intensywnej terapii, kardiochirurgii i postępami farmakoterapii. Analizy i refleksje z przełomu wieków wskazały jednak, że w tym wszystkim zapomniano o Człowieku. W pierwszych latach XXI w. dostrzeżono, że mimo perfekcyjnych działań o charakterze naprawczym (przeskórna interwencja wieńcowa, pomostowanie aortalno-wieńcowe) nie udało się wyeliminować przewlekłej, postępującej, nieuleczalnej choroby jaką jest miażdżyca. Aby spowolnić ten proces i ograniczyć liczbę powikłań, konieczne było wdrożenie wielokierunkowych działań. Tak właśnie powstała kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna (KRK) – dziedzina oparta na racjonalnych zasadach, których wdrożenie nie tylko poprawia jakość życia, ale także je wydłuża.

W każdym przypadku ostrego zespołu wieńcowego, operacji kardiochirurgicznej czy innego incydentu sercowego istotne znaczenie ma wiedza na temat:

• niezbędności wdrożenia procesu kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej wynikającej z potwierdzonych korzyści
• podstawowych zasad rehabilitacji
• wskazań i przeciwwskazań do rehabilitacji ruchowej
• działań niepożądanych, a zwłaszcza istotnych zagrożeń, jakie wiążą się z ćwiczeniami fizycznymi
• planowania treningów fizycznych
• zakresu i rodzaju codziennej aktywności fizycznej.

Definicja

W 1993 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określiła rehabilitację kardiologiczną jako „ogół aktywności i interwencji wymaganych do osiągnięcia najlepszego możliwego stanu fizycznego, umysłowego i społecznego, tak aby pacjent z przewlekłą chorobą sercowo-naczyniową lub po okresie ostrym choroby był w stanie o własnych siłach ponownie zająć właściwe mu miejsce w społeczeństwie oraz wieść aktywne życie”. Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna to wielokierunkowe działanie wdrażane w przypadku pacjentów z chorobami układu krążenia. Działania te mają na celu:

• opóźnienie rozwoju choroby
• zmniejszenie ryzyka ostrych incydentów i zaostrzeń choroby
• skrócenie czasu leczenia po ostrych incydentach i zaostrzeniach.
  
  

Efekt tych działań to wydłużenie życia i poprawa jego jakości.

Korzyści z kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej

Uzyskanie maksymalnych korzyści z KRK wymaga realizacji jej wszystkich elementów. Optymalizacja leczenia inwazyjnego i zachowawczego jest nieodzownym warunkiem rozpoczęcia rehabilitacji kardiologicznej, zwłaszcza kinezyterapii. Znana jest rola stresu w patogenezie chorób układu krążenia, rokowanie pogarszają także depresja i stany lękowe, dlatego w procesie rehabilitacji kardiologicznej niezwykle istotną rolę odgrywają psychoterapia i wszelkie działania wspierające. Bardzo ważne też, by minimalizować czynniki ryzyka.