Wstęp

Ultrasonografia wewnątrznaczyniowa (IVUS – intravascular ultrasound) jest obok angioskopii i optycznej tomografii koherentnej najbardziej precyzyjną inwazyjną metodą przyżyciowego obrazowania naczyń. Setki opublikowanych badań dowodzą, że jest w najwyższym stopniu przydatna klinicznie i naukowo. Systemy IVUS dają obraz o bardzo wysokiej rozdzielczości przestrzennej, pozwalającej wyodrębniać punkty położone w odległości 80-120 μm od siebie. Drugą unikalną cechą IVUS jest perspektywa tomograficzna. Morfologia naczynia oceniana jest w płaszczyźnie prostopadłej do jego osi długiej, na całym obwodzie kąta pełnego, którego wierzchołek znajduje się w geometrycznym środku światła naczynia (miejscu położenia przetwornika IVUS), co pozwala na uzyskanie kompletnych przekrojów poprzecznych całego światła i całej ściany naczynia. IVUS umożliwia jednoznaczną i precyzyjną ocenę wielkości światła naczynia i realny wgląd w budowę jego ściany. Dokonywane pomiary ściśle korelują z fizjologiczną oceną warunków hemodynamicznych. Stanowi to o przewadze IVUS nad klasyczną angiografią w diagnostyce obrazowej naczyń (szczególnie tętnic wieńcowych).

Pierwszy projekt właściwego systemu IVUS powstał w Rotterdamie w 1971 r., a jego autorem jest Bom. Pierwsze obrazowanie in vivo ludzkich tętnic przeprowadził Yock i jego zespół w Harwardzie w 1988 r. Jednak to doktor Tomasz Cieszyński jako pierwszy już w 1956 r. za pomocą zbudowanego przez siebie ultradźwiękowego cewnika wewnątrzsercowego badał serca psów i uzyskał odbicia ultradźwięków, między innymi od ścian tętnicy płucnej.

Dziś IVUS stosuje się w diagnostyce chorób tętnic, najczęściej wieńcowych, obrazowane są także tętnice obwodowe (np. nerkowe, szyjne), tętnice płucne i sama aorta. Bada się też naczynia żylne, np. zatokę wieńcową, żyłę główną dolną i żyłę wrotną.

W tym rozdziale skupimy się na obrazowaniu naczynia wieńcowego i wyjaśnimy najistotniejsze klinicznie cechy IVUS. Omówimy też potencjalne zalety tego badania w diagnostyce obrazowej i interwencyjnym leczeniu zwężenia tętnicy nerkowej.

Istota badania i ograniczenia klasycznej koronarografii

Złotym standardem w obrazowaniu tętnic wieńcowych jest klasyczna koronarografia, stosowana przede wszystkim w inwazyjnym leczeniu choroby wieńcowej. O jej niepodważalnej wartości klinicznej decyduje szybka (przeciętne badanie trwa ok. 30 min), bez...

Skąd więc potrzeba dodatkowych badań obrazowych w diagnostyce choroby wieńcowej? Odpowiedź wynika z samej istoty obrazowania i technicznych ograniczeń koronarografii.