Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Kardiologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową

Karina Wierzbowska-Drabik, Jarosław D. Kasprzak

Wstęp

Niewydolność serca to zespół objawów klinicznych wywołanych upośledzeniem funkcji wyrzutowej bądź napełniania komór serca. Jej kluczowymi objawami są duszność i zmęczenie spowodowane początkowo wysiłkiem, a w zaawansowanym stadium występujące w spoczynku. Niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową (HFPEF – heart failure with preserved ejection fraction) stanowi >50% wszystkich przypadków niewydolności serca. Rozpoznanie wymaga spełnienia trzech kryteriów:

  • występowania podmiotowych i przedmiotowych objawów niewydolności serca
  • potwierdzenia prawidłowej lub jedynie nieznacznie upośledzonej funkcji skurczowej lewej komory
  • udokumentowania dysfunkcji rozkurczowej lewej komory.

Ostatnio publikowane dane wskazują na podobnie niekorzystne rokowanie w obu postaciach niewydolności serca.

Definicje

Mimo że rozróżnienie postaci z obniżoną i z zachowaną frakcją wyrzutową jest bardzo trudne, podział ma duże znaczenie praktyczne.

Dysfunkcja rozkurczowa

Zgodnie z opracowanymi już w 1998 r. zaleceniami European Society of Cardiology (ESC), dysfunkcję rozkurczową rozpoznaje się na podstawie:

  • zwolnionej relaksacji

lub

  • zwiększonej sztywności

lub

  • podwyższonego ciśnienia napełniania lewej komory.

Zmiany te można stwierdzić:

  • u pacjentów z niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową
  • u pacjentów z izolowaną niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową
  • u osób bez objawów niewydolności serca.

Pewne dane wskazują, że u pacjentów z dysfunkcją rozkurczową występuje niewielkie upośledzenie kurczliwości mięśnia lewej komory, niewywołujące jeszcze istotnego obniżenia frakcji wyrzutowej, a które można wykazać czułymi technikami, np. echokardiograficznymi. We wczesnym stadium za upośledzenie funkcji skurczowej odpowiadają głównie zaburzenia skracania włókien podłużnych, wyrównywane przez wzmożoną kurczliwość w osi krótkiej lewej komory (włókna okrężne).

Kryteria rozpoznania niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową

Opublikowane w 2008 r. zalecenia ESC wymieniają trzy kryteria konieczne do rozpoznania niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową:

  • objawy niewydolności serca
  • zachowana funkcja skurczowa lewej komory
  • zaburzenia relaksacji bądź podatności lewej komory (tab. 1).

Epidemiologia

Dysfunkcja rozkurczowa

Najbardziej zaawansowane stadia dysfunkcji rozkurczowej (związane z kompensacyjnym zwiększeniem ciśnienia napełniania lewej komory pseudonormalizacja i restrykcja napływu mitralnego) najczęściej występują u pacjentów ze znaczną dysfunkcją skurczow...