Wstęp

Izolowane wady zastawki trójdzielnej występują rzadko. Jej operacje stanowią 1% wszystkich operacji zastawkowych, niemniej z kilku powodów zwiększa się zainteresowanie chorobami zastawki trójdzielnej:

• istotnie wzrosła częstość występowania zapalenia wsierdzia obejmującego zastawkę trójdzielną (głównie z powodu zwiększenia się populacji osób uzależnionych od narkotyków oraz pacjentów z upośledzeniem odporności)
• w ostatnich latach rozwinęły się nieinwazyjne metody obrazowania (echokardiografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), które pozwalają na dokładne zobrazowanie struktury i funkcji zastawki trójdzielnej
• dokonał się postęp w zakresie chirurgicznych metod naprawczych, dzięki któremu akceptowalna stała się śmiertelność i liczba powikłań.

Budowa zastawki trójdzielnej

Zastawka trójdzielna należy do typu zastawek żaglowanych, jej płatki wpuklają się swobodnie, niczym żagle, do prawej komory.

Płatki zastawki

Płatków może być 3-8. Dzieli się je na główne i dodatkowe. Struny ścięgniste płatków głównych przyczepiają się do dwóch różnych mięśni brodawkowatych, a struny ścięgniste płatków dodatkowych przyczepiają się do jednego mięśnia brodawkowatego. Najczęściej jednak zastawka trójdzielna składa się z trzech płatków różnej wielkości:

• przedniego (ATL – anterior tricuspid valve leaflet)
• tylnego (PTL – posterior tricuspid valve leaflet)
• przegrodowego (STL – septal tricuspid valve leaflet).
  
  

Powierzchnie przedsionkowe płatków są gładkie, a powierzchnie komorowe szorstkie i nierówne (z powodu przyczepu strun ścięgnistych). Przy pierścieniu włóknistym płatki łączą się ze sobą. Pierścień włóknisty jest zbudowany z tkanki włóknistej zbitej i ma kształt elipsy o obwodzie <12 cm.

Struny ścięgniste

Płatki są połączone strunami ścięgnistymi z mięśniami brodawkowatymi. Jest to z reguły jeden większy mięsień brodawkowaty przedni (m. papillaris anterior), odchodzący od silnie rozwiniętej beleczki mięśniowej przegrodowo-brzeżnej (trabecula septomarginalis), i kilka mniejszych mięśni brodawkowatych odchodzących od tylnej ściany komory. Niektóre struny ścięgniste biegną bezpośrednio od ściany komory.

Spoidła zastawki

Część zastawki między pierścieniem włóknistym a wierzchołkiem wcięcia międzypłatkowego to spoidło. W zastawkach trójpłatkowych występują trzy spoidła: tylno-przegrodowe (między płatkiem tylnym a przegrodowym), przednio-tylne (między płatkiem tylnym a przednim) oraz przednio-przegrodowe (między płatkiem przednim a przegrodowym). W zastawkach wielopłatkowych między każdą parą płatków występują spoidła dodatkowe.