Definicja

Podobnie jak lewokomorowa niewydolność serca niewydolność prawokomorowa jest stanem, w którym przepływ krwi nie zaspokaja zapotrzebowania tkanek i narządów na tlen i inne niezbędne substancje oraz utrudnia usuwanie metabolitów komórkowych. Bezpośrednim następstwem upośledzenia funkcji prawej komory jest wzrost ciśnienia żylnego i wszystkie wynikające z niego objawy, tzn. zastój w wątrobie, obrzęki obwodowe, wodobrzusze, przesięki do jam opłucnowych i worka osierdziowego oraz zmniejszenie pojemności wyrzutowej serca.

Klasyfikacja ostrej niewydolności serca wg wytycznych European Society of Cardiology (ESC) z 2008 r. wyróżnia izolowaną niewydolność prawokomorową z dominującym zespołem małego rzutu serca z niskim ciśnieniem napełniania lewej komory oraz ze zwiększonym ciśnieniem w żyłach szyjnych i bez obrzęku płuc. Tabela 1 wymienia najczęstsze choroby prowadzące do niewydolności prawokomorowej.

Budowa i czynność prawej komory serca

Patogeneza niewydolności prawokomorowej w dużej mierze ma związek z charakterystyczną anatomią i ukrwieniem prawej komory serca oraz specyficznymi cechami krążenia płucnego. Masa prawej komory stanowi 1/6 masy komory lewej, grubość jej wolnej ściany nie przekracza 5 mm. Skurcz prawej komory odbywa się w trzech fazach:

• skurcz mięśni brodawkowatych
• przesunięcie wolnej ściany w kierunku przegrody międzykomorowej
• opróżnienie prawej komory, dopełniające skurcz komory lewej. Na szczycie skurczu światło prawej komory prawie zanika.
  
  

Budowa prawej komory zapewnia jej lepszą adaptację do obciążenia wstępnego niż do obciążenia następczego. Zwiększenie obciążenia wstępnego, z którym można mieć do czynienia w czasie zwiększonego rzutu serca, np. podczas wysiłku czy dużej podaży płynów, nie zwiększa istotnie pracy i ciśnienia prawej komory ani ciśnienia w krążeniu płucnym. Natomiast nawet przy umiarkowanym wzroście obciążenia następczego, np. w zatorowości płucnej, prawa komora reaguje szybkim spadkiem objętości wyrzutowej, rozstrzenią i niewydolnością.

Patogeneza

W tabeli 2 przedstawiono stany chorobowe prowadzące do rozwoju niewydolności prawokomorowej.

Ostra niewydolność prawej komory

Wpływ zmian w krążeniu płucnym na pracę prawej komory serca

Warunki pracy prawej komory zależą w dużej mierze od krążenia płucnego, które jest zbiornikiem pojemnościowym, niskooporowym i niskociśnieniowym, co pozwala na utrzymanie przez prawą komorę prawidłowego ukrwienia tkanki płucnej i prawidłowego powr...

Wpływ zmian w krążeniu płucnym na pracę lewej komory serca