Wprowadzenie

Kamica żółciowa należy do najczęstszych chorób układu pokarmowego. W Stanach Zjednoczonych bezpośrednie koszty diagnostyki i leczenia tej choroby sięgnęły w 2009 r. 6,2 mld dolarów. Z powodu kamicy żółciowej cierpi 10-20% populacji w Europie i USA.

Wiele przypadków choroby przebiega bezobjawowo, ale może ona powodować ciężkie powikłania, zwłaszcza u osób po 40 r.ż.

Rys historyczny

Choć złogi żółciowe stwierdzono już w mumiach egipskich, kamica żółciowa po raz pierwszy została opisana w 1507 r. przez Beniveniusa, patologa z Florencji. Paracelsus uważał kamicę żółciową za konsekwencję spożywania wina. W 1882 r. Langenbuch przeprowadził po raz pierwszy otwartą cholecystektomię, która na wiele lat stała się złotym standardem w leczeniu objawowej kamicy pęcherzykowej. Pod koniec XIX w. podjęto próby farmakologicznego leczenia kamicy żółciowej kwasami żółciowymi, a w latach osiemdziesiątych XX w. wprowadzono litotrypsję pozaustrojową falą uderzeniową. Metody te nie spełniły jednak oczekiwań ani pod względem skuteczności, ani wyników odległych, gdyż w ciągu 5 lat u 30-50% pacjentów dochodziło do nawrotów kamicy. Krokiem milowym w terapii kamicy pęcherzykowej było wprowadzenie w 1987 r. przez Moureta cholecystektomii laparoskopowej.

Również kamica przewodowa przez lata była leczona chirurgicznie. Dopiero rozwój endoskopii zabiegowej w latach 70. XX w. sprawił, że uznaną metodą terapii stała się sfinkterotomia endoskopowa.

Definicja

W kamicy żółciowej wskutek wytrącania się składników żółci tworzą się złogi w drogach żółciowych. Złogi te mogą być zbudowane z kryształów cholesterolu, śluzu, bilirubinianów wapnia i białek. Kamica żółciowa może dotyczyć każdej części dróg żółciowych:

• pęcherzyka żółciowego (cholelithiasis)
• dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych (choledocholithiasis)
• dróg żółciowych wewnątrzwątrobowych (cholangiolithiasis lub hepatolithiasis).
  
  

Kamienie tworzą się głównie w pęcherzyku żółciowym, ale (zwłaszcza u osób po cholecystektomii) mogą powstawać również w drogach żółciowych zewnątrzwątrobowych i wewnątrzwątrobowych, często w miejscu przed zwężeniem.

Epidemiologia

Na kamicę żółciową chorują osoby w każdym wieku, ale najczęściej stwierdza się ją po 50 r.ż. Częstość występowania kamicy żółciowej zależy od miejsca zamieszkania i rasy, co odzwierciedla predyspozycje genetyczne i środowiskowe.

Badania sekcyjne i populacyjne ultrasonograficzne wykazały, że na kamicę pęcherzyka żółciowego choruje 10-20% Polaków, dwukrotnie częściej kobiety niż mężczyźni i wraz z wiekiem obserwuje się wzrost częstości zachorowań. Najwyższą zapadalność na k...