Nowotwory przełyku
Tomasz Skoczylas, Grzegorz Wallner
Klasyfikacja
W klasyfikacji histologicznej pierwotnych nowotworów przełyku wyróżnia się guzy pochodzenia nabłonkowego i nienabłonkowego. Szczegółową klasyfikację histologiczną przedstawia tabela 1.
Epidemiologia
Spośród omawianych chorób najczęstszą jest rak przełyku.
Dane międzynarodowe
W ujęciu globalnym rak przełyku jest 8 najczęściej występującym nowotworem (481 000 nowych przypadków zarejestrowanych w 2008 r., co stanowi 3,8% wszystkich nowotworów). Rak przełyku jest 6 najczęstszą przyczyną zgonów z powodu raka (406 000 zgonów na świecie w 2008 r., co stanowi 5,4% wszystkich zgonów z powodu chorób nowotworowych). Ponad 80% przypadków zgonów z powodu raka przełyku notuje się w krajach rozwijających się (ryc. 1).
W większości krajów zachodnich standaryzowany wg wieku wskaźnik zachorowalności nie przekracza 5/100 000 dla mężczyzn i 1/100 000 dla kobiet. Istnieją jednak obszary o wysokim ryzyku rozwoju raka przełyku: Normandia w północno-zachodniej Francji czy północne Włochy, gdzie wskaźnik zapadalności u mężczyzn szacuje się na 30/100 000, a u kobiet na 2/100 000. Największa jest zachorowalność i umieralność w północnym Iranie, środkowych Chinach i innych krajach we wschodniej i środkowej Azji, w południowej i wschodniej Afryce oraz na południowo-wschodnich obszarach Brazylii i Urugwaju. W mieście Zhengzhou, stolicy prowincji Henan w Chinach, standaryzowany wg wieku wskaźnik umieralności z powodu raka przełyku przekracza 100/100 000 u mężczyzn i 50/100 000 u kobiet.
Rak przełyku znacznie częściej występuje u mężczyzn. Różnica pomiędzy mężczyznami i kobietami zmniejsza się na obszarach o największej zachorowalności na raka przełyku, np. wzdłuż wybrzeża Morza Kaspijskiego w Iranie dominują zachorowania u kobiet. Wyraźne różnice socjoekonomiczne i geograficzne wskazują na znaczenie czynników środowiskowych w rozwoju tego nowotworu. Rak płaskonabłonkowy (ryc. 2a) dominuje w Chinach, Indiach, krajach Azji Środkowej – tzw. pas raka przełyku (Esophageal Cancer Belt). Rak gruczołowy (ryc. 2b) częściej występuje w krajach rozwiniętych.
W Stanach Zjednoczonych częstość zachorowań na raka gruczołowego przewyższyła zapadalność na raka płaskonabłonkowego w połowie lat 90. Wśród nowotworów litych rak gruczołowy przełyku charakteryzuje się najszybszym tempem wzrostu zapadalności z szacowanym przyrostem o ok. 600% od lat 70. XX w. w Stanach Zjednoczonych i krajach Europy Zachodniej.
Dane polskie
Polska należy do krajów o stosunkowo niskiej zapadalności (2,3/100 000) i umieralności na raka przełyku (2,2/100 000). Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w 2006 r. zanotowano 992 przypadki tego raka u mężczyzn (1,5% zachorowań na nowotwor...