Wstęp

Patogeny zaliczane tradycyjnie do grupy czynników wywołujących choroby przenoszone drogą płciową mogą powodować zakażenia prostnicy u osób podejmujących analne kontakty płciowe. W ostatnich latach są one są coraz bardziej popularną formą aktywności seksualnej, nie tylko wśród mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami (MSM – men who have sex with men). W przeprowadzonych badaniach epidemiologicznych wykazano, że analne kontakty seksualne są także częstą praktyką wśród młodzieży, mężczyzn bi- i heteroseksualnych oraz kobiet.

Najczęstsze choroby przenoszone drogą płciową powodujące zapalenie prostnicy to rzeżączka, chlamydiozy, zakażenia wirusem opryszczki pospolitej oraz kiła. Składają się one na tzw. zespół jelita geja (gay bowel syndrome). Patogeny wywołujące te choroby należy zawsze brać pod uwagę w różnicowaniu chorób zapalnych prostnicy. Objawy chorób prostnicy przenoszonych drogą płciową są najczęściej bardzo podobne i na podstawie obrazu klinicznego rzadko udaje się rozpoznać etiologię choroby. W poszukiwaniu patogenu niezbędne są badania mikrobiologiczne.

W dobie skutecznej antybiotykoterapii najważniejsze jest wczesne rozpoznawanie i właściwe leczenie. Konieczne jest badanie partnerów aktualnych i byłych (na przestrzeni roku) oraz ich leczenie.

Definicja

Zakażenia prostnicy wywoływane przez patogeny przenoszone drogą płciową podczas analnych kontaktów seksualnych powodują stan zapalny błony śluzowej końcowego odcinka przewodu pokarmowego wraz z tkankami przyległymi, który objawia się dyskomfortem, bólami w okolicach odbytu, krwawieniem i wyciekiem śluzowo-ropnej, rzadziej krwistej wydzieliny z odbytu oraz bólami podczas defekacji. Choroby te mogą także przebiegać bezobjawowo, co utrudnia wczesną diagnostykę i prowadzi do rozwoju bardziej zaawansowanych postaci.

Epidemiologia

Częstość występowania chorób zapalnych prostnicy przenoszonych drogą płciową ostatnio istotnie narasta. Wiąże się to z coraz powszechniejszym uprawianiem seksu analnego, nie tylko wśród homoseksualnych mężczyzn. Epidemiolodzy z Wielkiej Brytanii podają, że aż 2-2,5 mln Brytyjczyków uprawia seks analny. Wśród dorosłej populacji USA 4-13% praktykuje stosunki analne, a wśród mężczyzn w wieku 20-39 lat odsetek ten wynosi aż 20%, przy czym tylko 2% tych mężczyzn to MSM. W tej grupie częsty jest promiskuityzm.

Patofizjologia

Patomechanizm

Patogeny przenoszone drogą płciową i uruchamiane przez nie mechanizmy immunologiczne powodują niszczenie komórek błony śluzowej, nacieki komórek zapalnych w blaszce podstawnej, powstawanie ropni w kryptach jelitowych, dysfunkcję śródbłonka wyrażaj...