Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Gastroenterologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Budowa i czynność jelita grubego

Jolanta Majka, Tomasz Brzozowski

Budowa jelita grubego

Odcinki

Jelito grube ma długość 90-150 cm i dzieli się na:

  • kątnicę
  • okrężnicę wstępującą
  • poprzecznicę
  • okrężnicę zstępującą
  • esicę
  • odbytnicę.

Budowa ściany

Ściana jelita grubego jest – podobnie jak jelita cienkiego – zbudowana z dwóch warstw mięśniówki gładkiej: wewnętrznej okrężnej i zewnętrznej podłużnej. Ta ostatnia nie jest ciągła, włókna skupione są przede wszystkim w trzech pasmach (taśmach okrężnicy), które na odcinku odbytniczym schodzą się, i tam dopiero tworzą warstwę ciągłą.

Unerwienie

Unerwienie przywspółczulne proksymalnego odcinka okrężnicy (do zgięcia śledzionowego) pochodzi z nerwów błędnych, a dystalnego odcinka – z ośrodków krzyżowych rdzenia kręgowego (drogą nerwów miednicznych). Skutkiem pobudzenia układu przywspółczulnego są przetrwałe skurcze odcinkowe w części proksymalnej i nasilone skurcze propulsywne w części zstępującej.

Unerwienie współczulne jelita grubego pochodzi z górnych i dolnych splotów trzewnych i podbrzusznych. Ich aktywacja hamuje aktywność motoryczną jelita grubego.

Zwieracze odbytu

W dystalnym odcinku jelita grubego znajdują się dwa zwieracze odbytu:

  • wewnętrzny, utworzony przez warstwę okrężną mięśniówki gładkiej kanału odbytu
  • zewnętrzny, utworzony przez mięsień poprzecznie prążkowany.


Aktywność skurczową zwieracza wewnętrznego kontrolują włókna nerwowe układu autonomicznego, a zwieracza zewnętrznego – włókna somatyczne nerwów sromowych. Taka organizacja kontroli skurczów zwieraczy umożliwia regulację aktywności zwieraczy zarówno na drodze odruchowej, jak i dowolnej.

Motoryka jelita grubego