Choroby zapalne przełyku spowodowane zakażeniem
Andrzej Dąbrowski
Wstęp
Zakażenie jest drugą z najczęstszych po chorobie refluksowej przełyku przyczyną zapalenia przełyku (esophagitis).
W tab. 1 przedstawiono przyczyny rozwoju zapaleń przełyku, zarówno związane, jak i niezwiązane z zakażeniem.
Choroba refluksowa przełyku (GERD – gastroesophageal reflux disease) występuje u ok. 20% populacji europejskiej, a 20-30% osób z GERD skarży się na refluksowe zapalenie przełyku. Dane na temat częstości zapaleń przełyku spowodowanych zakażeniem są bardzo skąpe. Zakażenia przełyku są częste u chorych z upośledzeniem odporności w przebiegu zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS – acquired immune deficiency syndrome), białaczek lub chłoniaków, rzadkie natomiast (<5%) w populacji ogólnej.
Definicja
Infekcyjne zapalenie przełyku rozwija się pod wpływem zakażenia:
- bakteriami
- wirusami
- grzybami
- pierwotniakami.
Najczęstsze i najrzadsze przyczyny INFEKCYJNEGO ZAPALENIA przełyku
Zapalenia przełyku najczęściej są spowodowane:
- wirusem opryszczki pospolitej (HSV – herpes simplex virus)
- wirusem cytomegalii (CMV – cytomegalovirus)
- grzybami z rodzaju Candida.
Zapalenia przełyku bardzo rzadko rozwijają się w wyniku zakażenia:
- ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV – human immunodeficiency virus)
- wirusem ospy wietrznej i półpaśca (VZV – Varicella-zoster virus)
- bakteriami
- pierwotniakami (pojedyncze doniesienia).
Czynniki sprzyjające zakażeniu
Rozwojowi zakażenia sprzyjają zaburzenia odporności:
- w przebiegu nowotworów układu krwiotwórczego powikłanych ciężką granulocytopenią
- w przebiegu chłoniaków
- w przebiegu zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS)
- w przebiegu kwasicy ketonowej u chorych na cukrzycę
- po przeszczepieniu narządów.
Bakteryjne zakażenie przełyku
Bakteryjne zakażenie przełyku występuje bardzo rzadko.
Najczęściej wywołują je następujące drobnoustroje:
- paciorkowiec zieleniący (Streptococcus viridans)
- gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus)
- gronkowiec skóry (Staphylococcus epidermidis)
- bakterie rodzaju Bacillus
- prątki gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis).
Objawy
Objawami bakteryjnego zapalenia przełyku są:
- zaburzenia połykania (dysfagia)
- zgaga
- niesmak odczuwany w jamie ustnej
- okresowo występujące nudności.
Rozpoznanie
Endoskopia
Typowe zmiany stwierdzane podczas wziernikowania górnego odcinka przewodu pokarmowego to:
- obszary zaczerwienienia błony śluzowej
- owrzodzenia
- nadżerki pokryte włóknikiem
- zmiany krwotoczne.
Zmiany charakterystyczne dla zapalenia wywołanego zakażeniem prątkiem gruźlicy to: