Wstęp

Zapalenie uchyłków jelita grubego (ZUJG) jest najczęstszym powikłaniem choroby uchyłkowej jelita grubego, niezwykle częstej choroby cywilizacyjnej. Częstość występowania ZUJG stale rośnie, stając się coraz większym problemem klinicznym. Ponadto obserwuje się zwiększenie liczby zachorowań wśród osób młodszych. Szacuje się, że ok. 90% przypadków niepowikłanej choroby uchyłkowej przebiega bezobjawowo.

Przebieg ZUJG jest zmienny – od łagodnego po ciężkie, nawracające zapalenie.

Współczesne metody obrazowania narządów i wziernikowania przewodu pokarmowego umożliwiają wcześniejsze rozpoznawanie ZUJG, dokładniejsze określenie zaawansowania zmian oraz różnicowanie z innymi chorobami jamy brzusznej.

Wielu chorym na ZUJG wystarcza postępowanie zachowawcze, polegające na:

• odpowiednim żywieniu
• przyjmowaniu antybiotyków o szerokim zakresie działania.

Wskazania do leczenia chirurgicznego pojawiają się:

• u chorych z powikłaniami ZUJG
• gdy postępowanie zachowawcze jest nieskuteczne.

Definicja

Zapalenie uchyłków jelita grubego jest procesem zapalnym toczącym się w jednym lub wielu uchyłkach ściany jelita, o ostrym lub przewlekłym przebiegu, niekiedy z powikłaniami. Występowanie uchyłków ściany jelita grubego bez cech stanu zapalnego określa się mianem uchyłkowatości lub choroby uchyłkowej jelita.

Uchyłek jest uwypukleniem (przepukliną) ściany jelita grubego. Wyróżnia się:

• uchyłki rzekome – uwypuklenia wyłącznie błony śluzowej i warstwy podśluzowej
• uchyłki prawdziwe – uwypuklenia wszystkich warstw ściany jelita.

Epidemiologia

Epidemiologia choroby uchyłkowej jelita grubego

Chorobę uchyłkową jelita grubego zalicza się do chorób cywilizacyjnych. Jest ona rozpoznawana coraz częściej.

Częstość zachorowań rośnie z wiekiem i wynosi:

• <5% wśród osób do 40 r.ż.
• ok. 30% w populacji osób w wieku 60 lat
• ok. 65% w populacji osób w wieku 85 lat.

Choroba występuje przede wszystkim w krajach rozwiniętych, których mieszkańcy stosują dietę ubogą w nierozpuszczalny błonnik.

Epidemiologia ZUJG

Zwiększa się również częstość występowania ZUJG, głównego powikłania choroby uchyłkowej jelita grubego. W wielu krajach częstość ta nie jest znana, ale przyjmuje się, że ZUJG rozwija się u 10-30% osób dotkniętych chorobą uchyłkową. U 75-90% chorych uchyłki nie powodują objawów i są wykrywane przypadkowo podczas badań wykonywanych z innych przyczyn:

• kolonoskopii
• wlewu doodbytniczego.

Z tego powodu dane epidemiologiczne są niedokładne.

Według danych pochodzących z rejestrów szpitalnych wśród przebywających w szpitalu z powodu ZUJG: