Wstęp

Choroby naczyniowe wątroby są to stosunkowo rzadko występujące schorzenia w przebiegu których dochodzić może do zaburzeń przepływu krwi przez wątrobę, co prowadzi do szeregu poważnych powikłań. W tym rozdziale omówiono główne zagadnienia związane z patogenezą, obrazem klinicznym i leczeniem:

• niedrożności tętnicy wątrobowej
• niedrożności żył wątrobowych
• niedrożności żyły wrotnej
• zespołu niedrożności naczyń zatokowych wątroby.

Niedrożność tętnicy wątrobowej

Definicja

Jest to powikłanie wielu różnych stanów patologicznych, które prowadzą do częściowego lub całkowitego upośledzenia przepływu krwi przez to naczynie.

Epidemiologia

Niedrożność tętnicy wątrobowej występuje stosunkowo rzadko i brak jest dokładnych danych epidemiologicznych na ten temat. Zakrzepica tętnicy wątrobowej dająca jej niedrożność może być powikłaniem około 2% transplantacji wątroby (ryc. 1).

Patogeneza

Niedrożność tętnicy wątrobowej może być spowodowana przez miażdżycę, zakrzep, zator, naciek wątroby lub uraz. Może również wystąpić w przebiegu czerwienicy prawdziwej, guzkowatego zapalenia tętnic, zapalenia wsierdzia oraz jak już wspomniano powyżej u niewielkiego odsetka pacjentów po przeszczepie wątroby.

Niedrożność może wystąpić w przebiegu:

• czerwienicy prawdziwej
• guzkowego zapalenia tętnic
• zapalenia wsierdzia
• u niewielkiego odsetka pacjentów po przeszczepieniu wątroby.

Obraz kliniczny

U wielu pacjentów niedrożność tętnicy wątrobowej przebiega bezobjawowo i wykrywa się ją dopiero w badaniu autopsyjnym. Z uwagi na podwójne unaczynienie wątroby zamknięcie światła tętnicy wątrobowej nie jest jednoznaczne z zawałem wątroby (embolizacja gałęzi żyły wątrobowej jest uznaną metodą leczenia raka wątroby). Tym niemniej równoczesna i pełna niedrożność tętnicy wątrobowej i żyły wrotnej niemal zawsze prowadzi do zgonu. Klinicznie zawał wątroby objawia się bólem w prawym nadbrzuszu, tachykardią i spadkiem ciśnienia tętniczego. W rzadkich przypadkach może dojść do rozwoju ostrej niewydolności wątroby.

Diagnostyka

W badaniach laboratoryjnych stwierdza się wzrost aktywności aminotransferaz oraz wydłużenie czasu protrombinowego. W diagnostyce istotną rolę odgrywają badania obrazowe:

• badanie doplerowskie
• tomografia komputerowa z podaniem środka kontrastującego
• rezonans magnetyczny.
  
  

W przypadku zakrzepicy tętnicy wątrobowej po przeszczepieniu wątroby objawy kliniczne występują zwykle w ciągu kilku dni po zabiegu, a badania wykazują szybki wzrost aktywności aminotransferaz oraz narastającą cholestazę. Wynika to z szybko postępującego niedokrwienia dróg żółciowych.