Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Gastroenterologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Przeszczepianie wątroby

Marek Krawczyk

Wprowadzenie

Od lat wiadomo, że jedynym sposobem leczenia wielu chorych ze schorzeniami wątroby jest przeszczepienie tego narządu. Od dawna znane jest też zjawisko odrzucania po allotransplantacji. Wraz z postępem w immunologii w kolejnych dekadach pojawiały się nowe informacje o możliwości wpływania na procesy odpornościowe, tak aby zapobiegać niszczeniu przeszczepu przez układ immunologiczny biorcy. W wielu laboratoriach prowadzano badania immunologiczne, a na salach operacyjnych podejmowano próby transplantacji narządów, także wątroby.

Pierwsze doświadczalne przeszczepienie wątroby przeprowadził Stuart Welch w 1955 r. w USA. Prowadził on badania, przeszczepiając narząd poniżej własnej wątroby biorcy, co jednak nie przynosiło dobrych wyników. Rok później Jack A. Cannon opublikował pracę na temat ortotopowego przeszczepiania wątroby u psów. W 1960 r. Thomas E. Starzl z Denver opisał badania na psach, zwracając uwagę na to, że o powodzeniu operacji decyduje odpływ krwi żyłami wątrobowymi. Pierwszą próbę przeszczepienia wątroby u człowieka podjął 1 marca 1963 r. Starzl. Biorcą był 3-letni chłopiec z atrezją dróg żółciowych. Ta pionierska operacja skończyła się niepowodzeniem, ale otworzyła drogę do przeszczepiania wątroby u ludzi. Do 1967 r. w Denver wykonano jeszcze 6 kolejnych transplantacji. Dopiero ósma, przeprowadzona w lipcu 1967 r., zakończyła się powodzeniem. Chory na raka wątrobowokomórkowego przeżył po przeszczepieniu 400 dni, choć już po 3 miesiącach nastąpił nawrót choroby nowotworowej.

W 1968 r. Sir Roy Calne dokonał pierwszego przeszczepienia wątroby w Europie. W latach 70. entuzjazm budziła możliwość przeszczepiania wątroby w przypadkach raka wątrobowokomórkowego. Lata 80. i 90. zamieniły podejście do transplantacji z powodu nowotworów wątroby na bardziej sceptyczne, ponieważ okazało się, że odsetek 5-letnich przeżyć po takim zabiegu, według United Network for Organ Sparing, wynosił zaledwie 18%.

Dziś transplantacja wątroby jest metodą z wyboru w leczeniu wielu schorzeń wątroby. Na rycinie 1 przedstawiono rozwój programu przeszczepiania wątroby w naszej Klinice.

Wskazania, przeciwskazania i technika wykonywania zabiegu

Marek Krawczyk

Wskazania do przeszczepiania wątroby u dorosłych

Do transplantacji wątroby kwalifikuje się chorych, którzy mają <90% szans na przeżycie roku. Są to zatem chorzy w klasie B lub C według Childa, Turcotte’a i Pugha. W tabeli 1 przedstawiono wskazania do przeszczepiania wątroby u dorosłych w oparciu o dane europejskie (z European Liver Transplant Registry) i własne.