Epidemiologia

Dyspepsja czynnościowa należy do najczęstszych chorób układu pokarmowego. Według opracowań epidemiologicznych częstość jej występowania w różnych regionach świata ocenia się na 12-40%. Taka rozbieżność ocen wynika z odmienności populacyjnych i z różnic w klasyfikacji.

Rozbieżność między badaniami epidemiologicznymi a praktyką kliniczną

W międzynarodowej klasyfikacji chorób (ICD-10) zaburzenia czynności żołądka zostały uwzględnione zarówno w grupie chorób układu trawiennego, jak i wśród zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (dyspepsja nerwowa, nerwicowa, psychogenna). W praktyce klinicznej to rozpoznanie stosunkowo rzadko jest odnotowywane w dokumentacji medycznej. Przyczyn braku spójności między wynikami badań epidemiologicznych a częstością rozpoznań klinicznych jest wiele. Jedna z ważniejszych to upowszechnienie badań diagnostycznych, dzięki którym ustalono, że Helicobacter pylori zakaża ponad połowę dorosłych. Wychodząc z założenia, że każda infekcja jest przyczyną stanu zapalnego, rozpoznaje się gastritis chronica często bez oceny histologicznej błony śluzowej żołądka. Pomija się fakt, że większość zakażeń H. pylori przebiega bezobjawowo, a za przewlekłe cierpienie chorego odpowiadają inne czynniki.

Wśród innych przyczyn istotne miejsce zajmują: niejasna patogeneza dyspepsji czynnościowej, ciągle niezadowalająca dostępność nowoczesnych metod badań czynności przewodu pokarmowego oraz mało precyzyjne podstawy racjonalnej terapii. Z tych powodów potrzebne jest dokładne określenie kryteriów rozpoznawania dyspepsji czynnościowej, które przez ostatnich kilkadziesiąt lat często były modyfikowane.

Definicja

Rys historyczny

Dyspepsję czynnościową początkowo definiowano jako długotrwały lub nawracający ból albo dyskomfort w nadbrzuszu oraz nudności, wzdęcie, zgagę, kwaśne odbijanie, utrzymujące się stale lub z przerwami dłużej niż miesiąc mimo braku objawów choroby organicznej w badaniach obrazowych i laboratoryjnych oraz zabiegów chirurgicznych w wywiadzie. Najistotniejszymi elementami tej definicji były:

• przewlekły charakter choroby
• konieczność wykluczenia zmian organicznych.

Dyspepsję pierwotnie dzielono na:

• wrzodopodobną
• refluksopodobną
• dysmotoryczną
• niespecyficzną.

Pomimo przyjęcia tych kryteriów pojawiały się różne propozycje ich modyfikacji. Wynikały one z postępów w diagnostyce i terapii chorób przewodu pokarmowego. Po odkryciu, że Helicobacter pylori jest przyczyną zapalenia żołądka, podejmowano liczne b...

Podczas Kongresu Gastroenterologii w Rzymie w 1999 r. zmodyfikowano poprzednie ustalenia i nazwano je Kryteriami Rzymskimi II. Istotną zmianą było wyeliminowanie postaci refluksopodobnej dyspepsji. Na podstawie wyników 24-godzinnej rejestracji pH ...