Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Wielka Interna. Gastroenterologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Choroby pasożytnicze układu pokarmowego

Tomasz Mach

Wstęp

Przewód pokarmowy człowieka może zostać zarażony pierwotniakami, nicieniami i robakami płaskimi (tab. 1).

Choroby wywołane przez pasożyty występują najczęściej w krajach strefy tropikalnej. W Europie zarażenie niektórymi z nich należy do rzadkości.

Pasożyty chorobotwórcze

Najczęściej spotykanymi w naszej szerokości geograficznej, a niekiedy przywlekanymi do Polski pasożytami chorobotwórczymi są:

  • pierwotniaki
    • Giardia intestinalis – lamblia jelitowa
    • Cryptosporidium parvum
    • Entamoeba histolytica – pełzak czerwonki
    • Isospora belli
  • nicienie
    • Enterobius vermicularis – owsik ludzki
    • Ascaris lumbricoides – glista ludzka
    • Trichuris trichiura
    • Strongyloides stercoralis
    • Ancylostoma duodenale – tęgoryjec dwunastniczy
    • Necator americanus
  • robaki płaskie
    • Taenia saginata – tasiemiec nieuzbrojony
    • Taenia solium – tasiemiec uzbrojony
    • Hymenolepis nana – tasiemiec karłowaty
    • Diphyllobothrium latum – bruzdogłowiec szeroki.

Choroby pasożytnicze wątroby

Choroby pasożytnicze wątroby występują głównie w krajach strefy tropikalnej, w których panują odmienne uwarunkowania sanitarno-epidemiologiczne.

Rodzaje chorób pasożytniczych wątroby

Najczęstsze choroby to:

  • schistosomoza
  • ropień pełzakowaty wątroby
  • fascjoloza
  • leiszmanioza trzewna
  • kapilarioza
  • anastomoza.


Choroby te mogą zostać zawleczone do Europy.

Choroby pasożytnicze wątroby w Polsce

W Polsce o wiele rzadziej niż w krajach tropikalnych występują:

  • bąblowica wątroby (tasiemiec bąblowcowy, zespół larwy wędrującej trzewnej)
  • glistnica wątroby
  • fascjoloza.

Cechy chorób pasożytniczych wątroby

Choroby pasożytnicze wątroby charakteryzują się wielomiesięcznym lub wieloletnim okresem wylęgania (od zarażenia do pierwszych objawów klinicznych) i często przewlekłym i skąpoobjawowym przebiegiem, co jest typowe dla bąblowic, leiszmaniozy trzewnej i ropnia pełzakowatego wątroby.

Rozpoznawanie chorób pasożytniczych wątroby

W naszych warunkach klimatycznych na chorobę pasożytniczą wątroby wskazują:

  • przypadkowo wykryta eozynofilia we krwi obwodowej
  • zmiany ogniskowe w badaniach obrazowych wykonywanych z innych przyczyn (USG, TK).

Zmiany w wątrobie

Pasożyty są przyczyną powstawania w wątrobie zmian o różnym charakterze. Należą do nich:

  • zmiany uciskowe wywoływane przez tasiemca bąblowcowego, pełzaka czerwonki (ropień pełzakowaty wątroby)
  • zmiany ziarniniakowe miąższu wątroby, rozwijające się wokół dorosłych pasożytów lub jaj w przebiegu zespołu larwy trzewnej wędrującej, schistosomozy, fascjolozy, gnatostomozy, kapilariozy
  • zmiany w układzie siateczkowo-histiocytarnym wątroby, występujące w przebiegu leiszmaniozy trzewnej
  • zmiany w drogach żółciowych powodowane przez glistę ludzką, motylicę wątrobową, przywry wątrobowe, węgorka jelitowego, lamblię jelitową, tasiemca nieuzbrojonego.