Wstęp

Przewód pokarmowy człowieka może zostać zarażony pierwotniakami, nicieniami i robakami płaskimi (tab. 1).

Choroby wywołane przez pasożyty występują najczęściej w krajach strefy tropikalnej. W Europie zarażenie niektórymi z nich należy do rzadkości.

Pasożyty chorobotwórcze

Najczęściej spotykanymi w naszej szerokości geograficznej, a niekiedy przywlekanymi do Polski pasożytami chorobotwórczymi są:

• pierwotniaki
  • Giardia intestinalis – lamblia jelitowa
  • Cryptosporidium parvum
  • Entamoeba histolytica – pełzak czerwonki
  • Isospora belli
• nicienie
  • Enterobius vermicularis – owsik ludzki
  • Ascaris lumbricoides – glista ludzka
  • Trichuris trichiura
  • Strongyloides stercoralis
  • Ancylostoma duodenale – tęgoryjec dwunastniczy
  • Necator americanus
• robaki płaskie
  • Taenia saginata – tasiemiec nieuzbrojony
  • Taenia solium – tasiemiec uzbrojony
  • Hymenolepis nana – tasiemiec karłowaty
  • Diphyllobothrium latum – bruzdogłowiec szeroki.

Choroby pasożytnicze wątroby

Choroby pasożytnicze wątroby występują głównie w krajach strefy tropikalnej, w których panują odmienne uwarunkowania sanitarno-epidemiologiczne.

Rodzaje chorób pasożytniczych wątroby

Najczęstsze choroby to:

• schistosomoza
• ropień pełzakowaty wątroby
• fascjoloza
• leiszmanioza trzewna
• kapilarioza
• anastomoza.

Choroby te mogą zostać zawleczone do Europy.

Choroby pasożytnicze wątroby w Polsce

W Polsce o wiele rzadziej niż w krajach tropikalnych występują:

• bąblowica wątroby (tasiemiec bąblowcowy, zespół larwy wędrującej trzewnej)
• glistnica wątroby
• fascjoloza.

Cechy chorób pasożytniczych wątroby

Choroby pasożytnicze wątroby charakteryzują się wielomiesięcznym lub wieloletnim okresem wylęgania (od zarażenia do pierwszych objawów klinicznych) i często przewlekłym i skąpoobjawowym przebiegiem, co jest typowe dla bąblowic, leiszmaniozy trzewnej i ropnia pełzakowatego wątroby.

Rozpoznawanie chorób pasożytniczych wątroby

W naszych warunkach klimatycznych na chorobę pasożytniczą wątroby wskazują:

• przypadkowo wykryta eozynofilia we krwi obwodowej
• zmiany ogniskowe w badaniach obrazowych wykonywanych z innych przyczyn (USG, TK).

Zmiany w wątrobie

Pasożyty są przyczyną powstawania w wątrobie zmian o różnym charakterze. Należą do nich:

• zmiany uciskowe wywoływane przez tasiemca bąblowcowego, pełzaka czerwonki (ropień pełzakowaty wątroby)
• zmiany ziarniniakowe miąższu wątroby, rozwijające się wokół dorosłych pasożytów lub jaj w przebiegu zespołu larwy trzewnej wędrującej, schistosomozy, fascjolozy, gnatostomozy, kapilariozy
• zmiany w układzie siateczkowo-histiocytarnym wątroby, występujące w przebiegu leiszmaniozy trzewnej
• zmiany w drogach żółciowych powodowane przez glistę ludzką, motylicę wątrobową, przywry wątrobowe, węgorka jelitowego, lamblię jelitową, tasiemca nieuzbrojonego.