Wstęp

Wsród nabytych neuropatii wtórnych, towarzyszących chorobom innych narządów i układów, wyróżniamy neuropatie:

• metaboliczne (cukrzycowe, mocznicową, alkoholową i niedoborowe)
• w przebiegu układowych chorób tkanki łącznej
• w zapaleniach naczyń
• w gammapatiach monoklonalnych
• paranowotworowe
• toksyczne i polekowe
• zakaźne
• spowodowane innymi chorobami.

Neuropatie metaboliczne

Neuropatie cukrzycowe

Neuropatia jest częstym powikłaniem cukrzycy. Zaburzenia gospodarki glukozy powodują uszkodzenia włókien ruchowych, czuciowych i autonomicznych, toteż symptomatologia jest bardzo różnorodna. Najczęstsze są zaburzenia czucia powierzchniowego na obszarze skarpetek i rękawiczek, drętwienie, mrowienie, palenie, przeczulica dystalnych części kończyn, zaburzenia czucia głębokiego, osłabienie różnych grup mięśniowych. Objawy autonomiczne u pacjentów z cukrzycą to suchość skóry, zaburzenia pocenia w ściśle określonych obszarach skóry, zaburzenia reakcji źrenic na światło, tendencja do omdleń lub ortostatycznych spadków ciśnienia, zaburzenia zwieraczy. W przypadku neuropatii cukrzycowej objawy są symetryczne lub asymetryczne. Mogą wystąpić objawy uszkodzenia jedynie pojedynczego nerwu, m.in. nerwu czaszkowego.

Definicja

Neuropatia cukrzycowa przebiega z objawami uszkodzenia obwodowego układu nerwowego manifestującymi się klinicznie lub podklinicznie oraz charakterystycznymi dla cukrzycy i bez związku z innymi możliwymi przyczynami neuropatii. Objawy neuropatii wynikają z zajęcia somatycznego i autonomicznego obwodowego układu nerwowego.

Klasyfikacja

Objawy uszkodzenia nerwów obwodowych spotyka się często u chorych na cukrzycę insulinozależną i insulinoniezależną. Wśród chorych na cukrzycę spotykamy wiele różnych postaci neuropatii, które prawdopodobnie wynikają z innych mechanizmów powstania uszkodzeń obwodowego układu nerwowego.

Podział według Thomasa

Na podstawie klasyfikacji neuropatii cukrzycowej P.K. Thomasa wyróżnia się:

• ostrą odwracalną neuropatię hiperglikemiczną
• przewlekłą neuropatię uogólnioną:
  • przewlekłą dystalną symetryczną polineuropatię
  • ostrą bolesną polineuropatię czuciową
  • neuropatię autonomiczną
• neuropatie ogniskowe i wieloogniskowe:
  • neuropatię czaszkową
  • poliradikuloneuropatię tułowiową (piersiowo-lędźwiową)
  • ogniskowo-kończynową neuropatię (włączając w to neuropatie uciskowe i z uwięźnięcia)
  • proksymalną neuropatię ruchową
• nałożoną (współistniejącą) przewlekłą zapalną polineuropatię demielinizacyjną.

Epidemiologia