Niepełnosprawność

Każdy stan chorobowy, niezależnie od przyczyny i charakteru, może się zakończyć wyzdrowieniem, zgonem albo spowodować długotrwałe upośledzenie sprawności fizycznej i/lub psychicznej, czyli niepełnosprawność.

Kryteria definiowania niepełnosprawności

Wyróżnia się następujące kryteria definiowania niepełnosprawności:

• biologiczne (medyczne) – uszkodzenie struktury i/lub upośledzenie czynności poszczególnych narządów bądź układów
• społeczne – następstwa tych uszkodzeń i obniżenia sprawności w odgrywaniu ról społecznych, w tym zawodowych, a także relacje danej osoby ze środowiskiem życia i pracy.

Definicja WHO

Według World Health Organization (WHO) niepełnosprawność to wynikające z uszkodzenia i upośledzenia funkcji organizmu w następstwie choroby lub urazu ograniczenie lub niezdolność wykonywania czynności w sposób uważany za normalny dla człowieka.

Definicja UE

Zgodnie z definicją przyjętą w krajach Unii Europejskiej (Strasburg, 1981 r.) niepełnosprawną jest osoba, która na skutek urazu, choroby lub wady wrodzonej ma poważne trudności albo nie jest zdolna wykonywać czynności, które osoba w tym samym wieku zazwyczaj jest zdolna wykonywać.

Definicja Europejskiego Forum Niepełnosprawności

European Disability Forum przedstawiło w Parlamencie Europejskim w Brukseli w 1994 r. definicję osoby niepełnosprawnej, zgodnie z którą jest to jednostka w pełni swych praw, znajdująca się w sytuacji upośledzającej ją na skutek barier środowiskowych, ekonomicznych i społecznych, których z powodu występujących u niej uszkodzeń nie może przezwyciężyć w taki sposób jak inni ludzie.

Definicja ICF

W Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF – International Classification of Functionning, Disability and Health) ogłoszonej przez WHO w 2001 r. w Genewie wprowadzono pojęcie niepełnosprawności jako wielowymiarowego zjawiska wynikającego z wzajemnych oddziaływań między ludźmi a środowiskiem fizycznym i społecznym, w którym żyją. Niepełnosprawność jest zatem rozumiana nie tylko jako skutek utraty zdrowia, lecz także jako następstwo barier, jakie osoba niepełnosprawna napotyka w środowisku.

Definicja polska

W polskim prawie pojęcie osoby niepełnosprawnej pojawiło się Uchwałą Sejmu PRL z dnia 16 września 1982 r. w sprawie inwalidów i osób niepełnosprawnych. Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych „niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, w szczególności ogranicza zdolność do wykonywania pracy zawodowej”.