Wstęp

Krwotok śródmózgowy odpowiada za 5-15% wszystkich udarów mózgu.

Objawy neurologiczne zależą od okolicy mózgu dotkniętej udarem i rozległości ogniska krwotocznego. Konsekwencje krwotoku śródmózgowego są poważne. Po miesiącu tylko 10% chorych odzyskuje sprawność, a po pół roku 20%. Wczesną śmiertelność szacuje się na 50%, roczną nawet na 65%. Większość zgonów odnotowuje się w ciągu pierwszych 2 dni od wystąpienia objawów.

Najpoważniejszym czynnikiem ryzyka udaru krwotocznego jest nadciśnienie tętnicze, stwierdzane u większości chorych. Skuteczne leczenie nadciśnienia zmniejsza ryzyko krwotoku. Do czynników ryzyka udaru krwotocznego należą poza tym: angiopatia amyloidowa, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, malformacje naczyniowe, zaburzenia krzepnięcia, stosowanie leków przeciwzakrzepowych i nadużywanie niektórych substancji psychoaktywnych.

Definicja

Udar krwotoczny to deficyt neurologiczny spowodowany przez uszkodzenie mózgu w wyniku krwawienia śródmózgowego powstałego w wyniku utraty ciągłości naczynia krwionośnego. Według WHO, aby rozpoznać udar, objawy muszą utrzymywać się ponad 24 godziny.

Klasyfikacja

Krwotok śródmózgowy można podzielić w zależności od lokalizacji i przyczyny. W zależności od lokalizacji wyróżnia się krwotoki do:

• struktur głębokich (jądro ogoniaste, skorupa, wzgórze)
• mostu
• móżdżku
• płatów mózgu.
  
  

Lokalizacja krwotoku wskazuje w pewien sposób na czynnik etiologiczny.

W zależności od przyczyny krwotoki dzieli się na wywołane przez czynniki:

• strukturalne
• hemodynamiczne
• hemostatyczne
• inne (tab. 1).

Epidemiologia i czynniki ryzyka

Roczna zapadalność na udar krwotoczny szacowana jest na 7-61/100 tys. Największą zapadalność notuje się wśród Latynosów, osób pochodzenia azjatyckiego i afrykańskiego. Szczególnie wysoka jest w populacji Japonii. W populacji afroamerykańskiej zapadalność jest 1,4-krotnie większa niż w populacji kaukaskiej, w tym przed 75 r.ż. – 2,3-krotnie.

W ostatnich dekadach w krajach rozwiniętych obserwuje się spadek zachorowalności na udar krwotoczny. Najprawdopodobniej wiąże się to z lepszą profilaktyką pierwotną udarów, a zwłaszcza z lepszym leczeniem nadciśnienia tętniczego.

Czynniki ryzyka

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze stwierdza się u 70-80% chorych z udarem krwotocznym. Ryzyko względne udaru mózgu przy wzroście ciśnienia skurczowego o 10 mmHg po uwzględnieniu innych naczyniowych czynników wzrasta o 1,9 u mężczyzn i 1,7 u kobiet. Powyżej progu 125/75 mmHg każdy wzrost ciśnienia skurczowego o 20 mmHg lub rozkurczowego o 10 mmHg wiąże sie z 2-krotnym wzrostem ryzyka zgonu z powodu udaru krwotocznego mózgu.