Wstęp

Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego (PZRK) jest zespołem klinicznym o charakterze zapalnym mieszczącym się w szerszym spektrum heterogennej grupy zaburzeń określanych jako poprzeczne mielopatie. Pod względem etiologicznym mielopatie te dzieli się najogólniej na:

• uciskowe (compressive) oraz
• nieuciskowe (non-compressive).
  
  

Ostre nieuciskowe mielopatie zostały podzielone pod względem etiologii na:

• PZRK związane ze stwardnieniem rozsianym
• PZRK związane z chorobą układową (np. toczeń rumieniowaty układowy, zespół antyfosfolipidowy, zespół Sjögrena)
• PZRK poinfekcyjne
• opóźnioną mielopatię popromienną
• zawał rdzenia kręgowego
• idiopatyczne PZRK.

Definicja

Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego jest zespołem klinicznym wywołanym przez ogniskowy proces zapalny w zakresie rdzenia kręgowego. Rozległość zajęcia rdzenia jest zmienna i obejmuje zasadniczo jego poprzeczny przekrój. Konstelacja objawów klinicznych wynika z uszkodzenia dróg nerwowych na określonym poziomie i obejmuje zaburzenia funkcji ruchowych, czuciowych oraz autonomicznych.

Epidemiologia

Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego występuje ze współczynnikiem zachorowalności na poziomie 1-4 przypadków rocznie na mln osób w populacji ogólnej. Dotyczy osób w każdym wieku, ale szczyt zachorowań stwierdza się w wieku 10-19 oraz 30-39 lat. Nie zidentyfikowano czynników genetycznych zwiększających predyspozycje do zachorowania.

Przyczyny

Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego dzieli się na:

• PZRK idiopatyczne, gdy nie udaje się ustalić konkretnej przyczyny
• PZRK związane z chorobą, gdy zespół ten jest objawem szerszych zaburzeń o ustalonej etiologii lub określonym mechanizmie, jak np. choroba układowa czy stwardnienie rozsiane.

Patofizjologia

Od dawna wiadomo, że różne infekcje często poprzedzają wystąpienie idiopatycznego PZRK, dlatego też postawiono hipotezę, że czynniki infekcyjne odgrywają rolę w jego patogenezie.