Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Neurologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Epidemiologia chorób układu nerwowego

Danuta Ryglewicz, Danuta Milewska

Wstęp

W ciągu ostatnich 30 lat obserwowano pogłębiające się różnice stanu zdrowia i warunków bytowych ludzi żyjących w różnych regionach świata. Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej wyspecjalizowane agendy – WHO, UNICEF i Bank Światowy – zwracały uwagę, że poprawa sytuacji zdrowotnej i poziomu życia ludności powinna stanowić strategiczny cel programów międzynarodowych i tych realizowanych przez poszczególne państwa. Spowodowało to potrzebę określenia miar, którymi można byłoby się posłużyć do identyfikacji głównych problemów i monitorowania działań ukierunkowanych na poprawę sytuacji. Realizacja tych zadań jest możliwa dzięki rozwojowi epidemiologii, która w ostatnim okresie stała się jedną z podstawowych nauk medycznych.

Definicja

Epidemiologia jest nauką o rozpowszechnieniu chorób, inwalidztwa, zgonów i innych zjawisk biologicznych w populacjach ludzkich oraz o czynnikach wpływających na naturalny przebieg choroby.

Zakres i cele badań epidemiologicznych

Badania epidemiologiczne obejmują:

  • ocenę rozpowszechnienia chorób – z uwzględnieniem interakcji pomiędzy czynnikami genetycznymi i środowiskowymi, rozumianymi jako zespół biologicznych, fizycznych, chemicznych, społeczno-ekonomicznych, psychologicznych uwarunkowań, ale również takich jak styl życia, który może mieć istotny wpływ na stan zdrowia
  • poznanie naturalnej historii chorób, którą należy rozumieć jako zależność pomiędzy wpływem czynników osobowych, środowiskowych i farmakologicznych a dynamiką narastania objawów chorobowych
  • rozpoznawanie sytuacji zdrowotnej grup populacyjnych – co jest podstawą wyznaczania priorytetów wykorzystywanych w strategiach poprawy organizacji opieki zdrowotnej i racjonalnego gospodarowania środkami finansowymi
  • ocenę działań interwencyjnych (takich jak programy profilaktyczne, programy promocji zdrowia) oraz ocenę skuteczności i sprawności działania placówek ochrony zdrowia, skuteczności działań sanitarnych, interwencji środowiskowych i innych.

Celami badań epidemiologicznych mogą być:

  • poznanie stanu zdrowia populacji i dynamiki jego zmian
  • określenie związków pomiędzy chorobą a narażeniem (ekspozycją) na czynniki zagrożenia
  • ustalenie związków pomiędzy chorobą i jej powikłaniami a metodami leczenia
  • określenie efektywności i kosztów metod leczenia
  • uzyskanie wiedzy o skutkach występowania choroby
  • pozyskanie danych do opracowania strategii zwalczania chorób
  • monitorowanie skuteczności strategii ochrony zdrowia.

Metody badań epidemiologicznych

Rodzaje badań