Wstęp

Krętki (Spirochaetes) to długie i cienkie bakterie Gram(-) o charakterystycznym kształcie, przypominające korkociąg. Poruszają się one za pomocą specyficznych endoflagelli, zwanych włóknami osiowymi, wykonując ruchy rotacyjne, postępujące lub wahadłowe. Do krętków zalicza się trzy rodziny: Spirochaetaceae, Leptospiraceae oraz Brachyspiraceae, z których tylko nieliczne gatunki są patogenne (tab. 1).

Kiła

Wstęp

Kiła rozprzestrzeniła się masowo w Europie w XV wieku. Powszechnie przyjmuje się, że została przywleczona przez marynarzy Kolumba, chociaż nie brak głosów, że występowała wcześniej i tylko została rozniesiona przez żołnierzy króla francuskiego Karola VII podczas wojny stuletniej. Występowała pod wieloma nazwami. Lokalnie stosowane nazwy (choroba francuska, angielska, hiszpańska, polska itd.) wskazują na okoliczności rozprzestrzeniania się związane z okresami wojen i płciową drogą przenoszenia. Masowe badania przesiewowe, skuteczne działanie antybiotyków oraz wiele programów zdrowotnych spowodowały, że choroba występuje obecnie sporadycznie, głównie we wczesnych stadiach i w określonych grupach ryzyka. Ciągle jednak odnotowuje się przypadki zachorowań, dlatego należy uwzględniać tę chorobę w diagnostyce różnicowej chorób neurologicznych. U osób zakażonych jednocześnie HIV przebieg kiły może być atypowy.

Informacje ogólne

Definicja

Kiła (syphilis, lues) jest przewlekłą wieloukładową chorobą zakaźną wywoływaną przez krętka bladego (Treponema pallidum). Cechuje ją bogata symptomatologia i wieloetapowy przebieg z okresami bezobjawowego utajenia.

Epidemiologia

Zapadalność na kiłę w różnych krajach jest zróżnicowana i w skali świata pozostaje ciągle dużym problemem zdrowotnym. Szacuje się, że na kiłę zapada rocznie ok. 12 mln ludzi. Wprowadzenie do kuracji w 1945 r. penicyliny spowodowało znaczny spadek zachorowań w krajach wysoko rozwiniętych. Obecnie obszarami o najwyższej zapadalności są środkowa i południowa Afryka oraz południowo-wschodnia Azja. Miejscem o szczególnie dużym zagrożeniu są slumsy w wielkich aglomeracjach miejskich. Ponadto zwraca uwagę znaczny wzrost zachorowań w grupach ryzyka, do których należą: mężczyźni homoseksualni, osoby zakażone HIV, narkomani oraz osoby świadczące usługi seksualne i podejmujące zachowania ryzykowne (liczni partnerzy, seks anonimowy). Zakażenie kiłą może wpływać na zwiększenie przenoszenia wirusa HIV i obniżać odporność zakażonej osoby.

Drogi przenoszenia

Kiła jest wywoływana przez jeden z pięciu podgatunków krętka bladego (Treponema pallidum subspecies pallidum), którego jedynym naturalnym gospodarzem jest człowiek. Źródłem zakażenia jest osoba chora mająca zmiany chorobowe na skórze lub błonach ś...