Postacie kliniczne

Grzybice ośrodkowego układu nerwowego są najczęściej zakażeniem wtórnym, o charakterze przewlekłym. Mają postać:

• zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
• zapalenia mózgu lub
• ogniskowych zmian ropnych.

Epidemiologia

Grzybice ośrodkowego układu nerwowego nie zdarzają się często. Przyczyną wzrostu częstości zakażeń w ostatnich latach jest postęp medycyny i starzenie się populacji. Zakażenia te są zjawiskiem wtórnym do pierwotnego zapalenia w innych narządach i tkankach.

Grzybice oportunistyczne

Na ogół są to zakażenia oportunistyczne, spowodowane prawidłową mikroflorą człowieka. Zwykle przyczyną zakażenia układu nerwowego jest osłabienie układu odpornościowego. Ten rodzaj zakażeń grzybiczych rzadko występuje u osób immunokompetentnych. Coraz częściej zakażenie powodują nowoczesne sposoby leczenia lub nadmierna antybiotykoterapia, zakłócające odpowiedź immunologiczną lub równowagę mikroflory saprofitycznej człowieka.

Czynniki ryzyka

Do najczęstszych czynników ryzyka należą:

• zakażenie HIV/AIDS
• przeszczep szpiku
• nowotwory układu chłonnego
• neutropenia
• wrodzone niedobory odporności
• leczenie immunosupresyjne
• cukrzyca
• żywienie pozajelitowe
• uzależnienie od narkotyków dożylnych
• uraz będący efektem mechanicznego uszkodzenia bariery krew-mózg, zabiegów neurochirurgicznych, przeszczepu, inwazyjnych procedur medycznych.

Grzybice egzogenne

W grzybicach egzogennych, które występują endemicznie, do zakażenia dochodzi prawie zawsze poprzez układ oddechowy. Źródłem zakażenia są najczęściej grzyby bytujące w glebie. Przykładem są pierwotne zakażenia układowe, w tym ośrodkowego układu nerwowego, wywołane przez Histoplasma capsulatum lub Coccidioides immitis. Wyraźny wzrost zachorowań na grzybice endemiczne jest notowany głównie w krajach o wysokim przyroście naturalnym.

Specyfika geograficzna

Grzybice układowe występują na całym świecie, ale w poszczególnych krajach są wywoływane przez różnorodne patogeny. W Europie są to najczęściej: grzyby z rodzaju Candida, Cryptococcus, Aspergillus i Mucor, a sporadycznie Histoplasma capsulatum i Coccidioides immitis. Natomiast Blastomyces jest czynnikiem etiologicznym grzybic układowych w południowo-wschodniej części Ameryki Północnej, Histoplasma na terenie USA i w Afryce, Coccidioides w południowo-wschodniej części kontynentu amerykańskiego oraz Penicillium marneffei w Azji Południowo-Wschodniej.

Etiologia

W zależności od postaci klinicznej

Grzybicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Grzyby, które często wywołują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu, to: Cryptococcus neoformans, Histoplasma capsulatum, Coccidioides immitis i rzadziej Aspergillus sp., Blastomyces dermatitidis, Candida sp., Paracoccidioides brasiliensis,...