Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Neurologia” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Wprowadzenie do neuropatii

Marta Durka-Kęsy

Definicja neuropatii

Neuropatie obwodowe to duża grupa chorób obwodowego układu nerwowego, charakteryzująca się zaburzeniami struktury i funkcji włókien czuciowych, ruchowych lub autonomicznych neuronów obwodowych.

Klasyfikacja neuropatii

Neuropatie obwodowe można podzielić na:

  • mononeuropatie
  • mononeuroptie wieloogniskowe
  • polineuropatie.

Termin mononeuropatia oznacza uszkodzenie pojedynczego nerwu, np. w wyniku urazu lub ucisku. W przypadku mononeuropatii wieloogniskowych w tym samym czasie lub w krótkich jego odstępach występują objawy uszkodzenia kilku nerwów obwodowych w różnych okolicach ciała. Przyczyną mononeuropatii wieloogniskowych bywają: cukrzyca, choroby zakaźne i autoimmunologiczne lub niedokrwienie nerwów obwodowych spowodowane chorobami vasa nervorum.

Uszkodzenie wielu nerwów nazywane jest polineuropatią. Termin ten dotyczy chorób obwodowego układu nerwowego, w których uszkodzenie nerwów jest symetryczne i rozlane. Pierwsze objawy polineuropatii wynikają najczęściej z uszkodzenia dystalnych odcinków nerwów obwodowych.

Na podstawie przebiegu klinicznego choroby uszkodzenia nerwów obwodowych dzielimy na:

  • ostre (rozwijają się przez kilka dni, a następnie narastają przez 2-3 tygodnie)
  • podostre (objawy narastają przez kilka tygodni)
  • przewlekłe (objawy narastają miesiącami lub latami).

Podziały polineuropatii

Według rodzaju zajętych włókien

Polineuropatie mogą wybiórczo dotyczyć włókien ruchowych, czuciowych i autonomicznych. Wyróżniamy wówczas polineuropatie:

  • czuciowe
  • ruchowe
  • autonomiczne
  • mieszane.

Najczęstszą postacią jest polineuropatia mieszana.

Według typu uszkodzenia

Ze względu na patogenezę neuropatie dzielimy na:

  • aksonalne, w których dominuje uszkodzenie aksonów
  • demielinizacyjne, w których proces chorobowy dotyczy głównie osłonek mielinowych
  • mieszane (najczęstsze), w których zajęte są aksony i osłonki mielinowe.

Według etiologii

Ponadto neuropatie możemy podzielić według etiologii na:

  • wrodzone
  • nabyte.

Według lokalizacji objawów

Zależnie od lokalizacji objawów neuropatie obwodowe dzielimy na:

  • neuropatie czaszkowe
  • neuropatie obwodowe (tułowia i kończyn).

Neuropatie dotyczące nerwów kończyn dzielimy na:

  • dystalne
  • proksymalne.

Patogeneza neuropatii

Mimo że grupa chorób przebiegających z neuropatiami jest bardzo liczna, można wydzielić cztery procesy prowadzące do uszkodzenia nerwu obwodowego:

  • zwyrodnienie wallerowskie
  • zwyrodnienie aksonalne (aksonopatię)
  • zwyrodnienie perikarionów (neuronopatię)
  • demielinizację (mielinopatię).