Wprowadzenie do neuropatii
Marta Durka-Kęsy
Definicja neuropatii
Neuropatie obwodowe to duża grupa chorób obwodowego układu nerwowego, charakteryzująca się zaburzeniami struktury i funkcji włókien czuciowych, ruchowych lub autonomicznych neuronów obwodowych.
Klasyfikacja neuropatii
Neuropatie obwodowe można podzielić na:
- mononeuropatie
- mononeuroptie wieloogniskowe
- polineuropatie.
Termin mononeuropatia oznacza uszkodzenie pojedynczego nerwu, np. w wyniku urazu lub ucisku. W przypadku mononeuropatii wieloogniskowych w tym samym czasie lub w krótkich jego odstępach występują objawy uszkodzenia kilku nerwów obwodowych w różnych okolicach ciała. Przyczyną mononeuropatii wieloogniskowych bywają: cukrzyca, choroby zakaźne i autoimmunologiczne lub niedokrwienie nerwów obwodowych spowodowane chorobami vasa nervorum.
Uszkodzenie wielu nerwów nazywane jest polineuropatią. Termin ten dotyczy chorób obwodowego układu nerwowego, w których uszkodzenie nerwów jest symetryczne i rozlane. Pierwsze objawy polineuropatii wynikają najczęściej z uszkodzenia dystalnych odcinków nerwów obwodowych.
Na podstawie przebiegu klinicznego choroby uszkodzenia nerwów obwodowych dzielimy na:
- ostre (rozwijają się przez kilka dni, a następnie narastają przez 2-3 tygodnie)
- podostre (objawy narastają przez kilka tygodni)
- przewlekłe (objawy narastają miesiącami lub latami).
Podziały polineuropatii
Według rodzaju zajętych włókien
Polineuropatie mogą wybiórczo dotyczyć włókien ruchowych, czuciowych i autonomicznych. Wyróżniamy wówczas polineuropatie:
- czuciowe
- ruchowe
- autonomiczne
- mieszane.
Najczęstszą postacią jest polineuropatia mieszana.
Według typu uszkodzenia
Ze względu na patogenezę neuropatie dzielimy na:
- aksonalne, w których dominuje uszkodzenie aksonów
- demielinizacyjne, w których proces chorobowy dotyczy głównie osłonek mielinowych
- mieszane (najczęstsze), w których zajęte są aksony i osłonki mielinowe.
Według etiologii
Ponadto neuropatie możemy podzielić według etiologii na:
- wrodzone
- nabyte.
Według lokalizacji objawów
Zależnie od lokalizacji objawów neuropatie obwodowe dzielimy na:
- neuropatie czaszkowe
- neuropatie obwodowe (tułowia i kończyn).
Neuropatie dotyczące nerwów kończyn dzielimy na:
- dystalne
- proksymalne.
Patogeneza neuropatii
Mimo że grupa chorób przebiegających z neuropatiami jest bardzo liczna, można wydzielić cztery procesy prowadzące do uszkodzenia nerwu obwodowego:
- zwyrodnienie wallerowskie
- zwyrodnienie aksonalne (aksonopatię)
- zwyrodnienie perikarionów (neuronopatię)
- demielinizację (mielinopatię).